Page 68 - Atatürk Ansiklopedisi 1. Cilt

Atatürk Ansiklopedisi

Madde 1) Hakimiyet kay›ts›z flarts›z milletindir. ‹dare usulü
halk›n kendi yönetimini bizzat ve fiili olarak idare etmesine daya-
n›r. Türkiye Devleti'nin hükümet flekli Cumhuriyet'tir.
Madde 4) Türkiye Devleti, TBMM taraf›ndan idare olunur.
Meclis hükümeti meydana getiren bakanl›klar›, bakanlar kurulu
vas›tas›yla idare eder.
Madde 10) Türkiye Cumhurbaflkan›, TBMM genel kurulu ta-
raf›ndan ve kendi üyeleri aras›ndan bir seçim dönemi için seçilir.
Bu görev, yeni cumhurbaflkan›n›n seçimine kadar devam eder. Tek-
rar seçilmek mümkündür.
Madde 11) Türkiye Cumhurbaflkan›, devletin baflkan›d›r. Bu s›-
fatla gerek görüldükçe meclise ve bakanlar kuruluna baflkanl›k eder.
Madde 12) Baflbakan, cumhurbaflkan› taraf›ndan ve meclis
üyeleri aras›ndan seçilir. Di¤er bakanlar, baflbakan taraf›ndan yine
meclis üyeleri aras›ndan seçildikten sonra, bakanlar kurulu cum-
hurbaflkan› taraf›ndan meclisin onay›na sunulur. Meclis toplant›
halinde de¤il ise, onaylama meclisin toplanmas›na b›rak›l›r.
Milletvekilleri Cumhuriyet'in ilan›n› ayakta alk›fllayarak ve
"Yaflas›n Cumhuriyet!" fleklinde duygular›n› ifade ederek kutlad›lar.
Hemen ard›ndan Cumhurbaflkanl›¤› seçimi yap›ld› ve Ankara Mil-
letvekili Mustafa Kemal Pafla, oy birli¤i ile Türkiye Cumhuriye-
ti'nin ilk cumhurbaflkan› seçildi. ‹lk kabine ‹smet Pafla taraf›ndan
kuruldu ve Meclis Baflkanl›¤›na da Fethi Bey (Okyar) getirildi.
TBMM'nin 1921 tarihli ilk anayasas› sadece 3 y›l yürürlükte
kalabildi. Çünkü önemli eksiklikleri vard› ve yetersizdi. Bu sebeple
yeni anayasa haz›rl›klar›na giriflildi ve Cumhuriyet döneminin ilk
anayasas›, 20 Nisan 1924'de TBMM'de büyük bir ço¤unlukla kabul
edildi. Bu anayasa güçler birli¤i esas›na dayand›r›ld›. 105 madde-
den olufluyordu; siyasi partilerin kurulmas›na ve dolay›s›yla de-
mokrasiye aç›kt›; klasik hak ve özgürlüklere yer veriyordu. 1924
Anayasas› zaman içinde yap›lan de¤ifliklik ve düzenlemelerle ça¤a
uygun bir hale getirildi.

~ 66 ~