Page 5 - การบริหารจัดการน้ำ

ความเปนมา
โครงการพระราชดำริฝนหลวงเปนโครงการที่กอกำเนิดจากพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงหวงใยในความ
ทุกขยากของพสกนิกรในทองถิ่นทุรกันดารที่ตองประสบปญหาขาดแคลนน้ำ เพื่ออุปโภคบริโภคและเกษตรกรรม
อันเนื่องมาจากภาวะแหงแลงซึ่งมีสาเหตุมาจากความผันแปรและคลาดเคลื่อนของฤดูกาลตามธรรมชาติ
กลาวคือ ฤดูฝนเริ่มตนลาเกินไป หรือหมดเร็วกวาปกติ หรือฝนทิ้งชวงยาวในชวงฤดูฝน จากพระราชกรณียกิจ

ในการเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมพสกนิกรในทุกภูมิภาคอยางตอเนื่องสม่ำเสมอ นับแตเสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติ
จนตราบเทาทุกวันนี้ ทรงพบเห็นวาภาวะแหงแลงไดทวีความถี่และมีแนวโนมวาจะรุนแรงยิ่งขึ้นตามลำดับ
เพราะนอกจากความผันแปรและคลาดเคลื่อนของฤดูกาลตามธรรมชาติแลว การตัดไมทำลายปายังเปนสาเหตุ
ใหสภาพแวดลอมทางธรรมชาติเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว ซึ่งสรางความเดือดรอนใหแกราษฎรในทุกภาค
ของประเทศ ทำความเสียหายแกเศรษฐกิจโดยรวมของชาติเปนมูลคามหาศาลในแตละป ตามเสนทางที่เคย
เสด็จพระราชดำเนิน ทั้งภาคพื้นดิน ทางอากาศยานดังกลาว ทรงสังเกตเห็นวามีเมฆปริมาณมากปกคลุมทองฟา
แตไมสามารถกอรวมตัวกันจนเกิดเปนฝนได เปนเหตุใหเกิดภาวะฝนทิ้งชวงระยะยาว ทั้ง ๆ ที่เปนชวงฤดูฝน

ทรงคิดคำนึงวานาจะมีมาตรการทางวิทยาศาสตรที่จะชวยใหเมฆเหลานั้นกอรวมตัวกันจนเกิดเปนฝนได
ทรงเชื่อมั่นวาดวยลักษณะของกาลอากาศ ภูมิอากาศ และภูมิประเทศของประเทศไทยซึ่งตั้งอยูในภูมิภาคเขตรอน
และอยูในอิทธิพลของฤดูมรสุมของทวีปเอเชีย โดยเฉพาะฤดูมรสุมตะวันตกเฉียงใตซึ่งเปนฤดูฝนและเปนฤดูเพาะปลูก
ประจำปของประเทศไทยจะสามารถดัดแปรสภาพอากาศใหเกิดเปนฝนตกไดอยางแนนอน ตามที่ทรงเลาไวใน
RAINMAKING STORY ตั้งแต พ.ศ. 2498 เปนตนมา ทรงศึกษาคนควาและวิจัยทางเอกสาร ทั้งดานวิชาการ
อุตุนิยมวิทยา และการดัดแปรสภาพอากาศ ซึ่งทรงรอบรูและเชี่ยวชาญเปนที่ยอมรับทั้งในและตางประเทศ
จนทรงมั่นพระทัยจึงพระราชทานแนวคิดนี้แก ม.ร.ว.เทพฤทธิ์ เทวกุล ผูเชี่ยวชาญในการวิจัยประดิษฐทางดาน
เกษตรวิศวกรรมของกระทรวงเกษตรและสหกรณขณะนั้น และในปถัดมาทรงพระกรุณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม
ใหหาลูทางที่จะทำใหเกิดการทดลองปฏิบัติการในทองฟาใหเปนไปได

ประมวลสาระนารูเรื่อง “น้ำ” 5