Page 67 - Bahan Ajar Kelas XI S.1 oke pdf
P. 67

Modul Kimia Berbasis Higher Order Thinking




                    ∑∆H◦f kanan : 1 X ∆H◦f Na2CO3 = 1 x 120 = 120 kJ/mol
                                    1 X ∆H◦f H2O          = 1 x 80 = 80 kJ/mol

                                    1 X ∆H◦f CO2          = 1 X 75 = 75 kJ/mol          +
                                          ∑∆H◦f kanan = 270 kJ/mol
                     ∑∆H◦f kiri : 2 x ∆H◦f NaHCO3 = 2 x 95 = 190 kJ/mol
                     ∆H = ∑∆H◦f kanan - ∑∆H◦f kiri
                         = 275 – 190 = + 85 kJ/mol


                3. Apabila ∆H pembakaran gas propane (C3H8) berharga -539 kkal/mol dan ∆Hf untuk
                    H2O dan CO2 masing-masing berharga -57 dan -98 kkal/mol.
                    Berapakah ∆Hf C3H8 ?
                    Jawab :
                    Reaksi pembakaran C3H8(g) :
                            C3H8(g) + 5 O2(g) → 3 CO2 + 4 H2O            ∆H = -538 kkal/mol
                    ∆H = ∑∆H◦f kanan - ∑∆H◦f kiri
                    -539 = { (3 x ∆H◦f CO2) + ( 4x ∆H◦f H2O) } – { (1 x ∆H◦f C3H8) + 0 }
                    -539 = { (3 x (-98) + (4 x (-57) } – { 1 x ∆H◦f C3H8 }

                    -539 = { -294 + (- 228 )} - ∆H◦f C3H8
                    -539 = -522 - ∆H◦f C3H8
                    ∆H◦f C3H8 = -522 + 539
                               = +17 kkal/mol


                4. Diketahui perubahan entalpi sebagai berikut :
                    ∆H◦f CH4 = -75,1 kJ/mol
                    ∆H◦f CO2 = -393,5 kJ/mol
                    ∆H◦f H2O = -285,8 kJ/mol
                    Hitunglah perubahan entalpi pembakaran 3,2 gram gas metana!
                    (Ar C = 12, H= 1)
                    Penyelesaian :

                               CH4(g) + 2 O2(g) → CO2(g) + 2 H2O(g)
                    ∑∆H◦f kanan = 1 X ∆H◦f CO2 = 1 x -393,5 = -393,5 kJ/mol
                                      1 X ∆H◦f H2O = 2 x -285,8 = -571,6 kJ/mol
                                                        ∑∆H◦f kanan = -965,1 kJ/mol        +
                    ∑∆H◦f kiri = 1 x ∆H◦f CH4 = 1 x – 75,1 = 75,1 kJ/mol
                    ∆H = ∑∆H◦f kanan - ∑∆H◦f kiri
                        = -965,1 – (- 75,1)
                        = -890 kJ

                    mol =      =  3,2  = 0,2    
                                 16
                    maka ∆H =    0,2       − 890       = − 178   
                                   16                









                                                                                                                   64
         untuk kelas XI SMA/MA                                                   Nofrianto, S.Pd.                6  4
   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72