Page 122 - 8.SINIF ETKİNLİK KİTABI_Neat

Ulaşım araçlarının tasarımı tarihsel süreç içerisinde bir çok açıdan değişmiş ve yenilenmiştir. Bu deği-

şimin ve yenileştirmenin temelinde iki önemli faktörü vardır.
Kullanıcılar için; ergonomi ,konfor. Maliyet.
Araçlar için; yakıt tasarrufu, sürtünme, aerodinamik.

Araçların bu iki faktöre bağlı olarak aşağıdaki prensipler doğrultusunda tasarlanması kullanıcıların be-
ğenisini artırırken , diğer taraftan araçların bilimsel ve teknolojik gelişmelere uyumunu kolaylaştırır. Ulaşım

araçlarını tasarlarken aşağıdaki prensipleri dikkate alırız.

Yakıt Tasarrufu

Bir ulaşım aracının hareketlenmesi , hızlanması , ısıtma ve soğutma durumlarında kendisinden enerji
aldığı yakıtın ekonomik kullanımıdır.

Araçlarda kullanılan yakıt türleri; Benzin , dizel (motorin, mozot), lpg, elektrik, ,güneş enerjisi ,hidrojen...
Teknolojik buluş ve gelişmelere bağlı olarak araçların yakıt türleri değişebilir. Ancak nominalist fikirlerin hayat

bulması için idealist tasarımcılara ihtiyaç vardır. Yakıt tasarrufu yapılması hem bireysel açıdan hem de ülke
ekonomisi açısından önemlidir.

Ulaşım araçlarının yakıt tasarrufunu etkileyen ilkeler
Aşırı hız yapabilen arabalar , yüksek devirde çok yakıt tüketir.

Ağırlık yakıt tüketimini artırır.
Aerodinamik formlar yakıt tüketimini azaltır.
Lastikler ve hava basınçları yakıtı etkiler.

Motorun devir sayısı ve motor gücü yakıt tüketimini etkiler.
Klimalı , navigasyonlu , mp4 ve mp3 özellikli araçlar yakıt tüketimini artırır.

Sürtünme

Birbirine görevli olarak hareket eden iki nesnenin arasında oluşan ve harekete karşı koyan kuvvete ver-
ilen isimdir. Sürtüşme bilimi olarak tanımladığımız tribolojinin ilgi alanıdır. Triboloji, sürtünmenin cisimler üzerin-

deki etkilerini incelerken, tasarım bu sonuçları gerçek hayatta bir ürün üzerinde kullanır.

Sürtünme kuvvetinin ulaşım araçları üzerindeki etkileri
Sürtünme kuvveti araçların hızını düşürür.

Araç tekerleği ile yol arasındaki etkileşimde sürtünme asfalt ve tekerleği aşındırır.
Araçların çıkıntılı tekerlekleri daha rahat yol tutarlar. Arazi araçlarında v.s

Arabaların motor gücünün yaklaşık %20 si sürtünme kuvvetini yenmeye harcar.
Sürtünme araba,uçak,gemi ve trenin hızını yavaşlatır.