Page 107 - Trinh bay Con duong xuat duong cua TBT Tran Phu 1
P. 107
quên đường, anh bảo cả đoàn ngồi chờ để anh đi dò đường. Đợi
hơn một giờ đồng hồ vẫn chưa thấy Lê Duy Điếm trở lại. Cả
đoàn rất sốt ruột. Cùng lúc đó, có một người đàn ông dáng khả
nghi đến tò mò hỏi chuyện các anh một lúc rồi bỏ đi. Thấy tình
huống diễn ra không thuận, cả đoàn hội ý bàn kế hoạch đối phó
một khi xảy ra chuyện không may. Mọi người quyết định không
đợi Lê Duy Điếm nữa, cứ chiếu theo phương Bắc mà tìm đường
ra biên giới, nếu địch phát hiện ra đuổi theo thì quăng hết vali,
cặp để chạy cho dễ. Các anh vừa ra khỏi xóm Pồ Hển thì gặp Lê
Duy Điếm quay trở lại cho biết đã tìm ra đường. Các anh rảo
bước đi theo Lê Duy Điếm, nhưng mới đi được một quãng thì
thấy ở đằng xa một toán lính đang đi lại. Mọi người quẳng hết
cặp, vali lại chạy băng qua cánh đồng, vượt đồi Phổ Xíu Lẻng
tới bờ sông nhảy xuống nước lội sang bờ bên kia. Tới chỗ nước
sâu gần lút cổ thì gặp đò của trạm liên lạc ở bến đò Nà Sáo Tù
bên bờ Bắc sông Bắc Luân sang đón. Tám người nhanh chân
chạy trước được đưa lên đò qua biên giới an toàn, Tôn Quang
Phiệt và Hoàng Tùng chạy chậm, chưa kịp tới bờ sông thị bị
lính bắt lại.
Như vậy, khoảng 5 giờ chiều 17/7/1926 tám người của đoàn
xuất dương, trong đó có đồng chí Trần Phú đã vượt biên giới an
toàn tới trạm liên lạc của Tổng bộ tại bến đò Nà Sáo Tù bên bờ
Bắc sông Bắc Luân, một con sông biên giới, bên này là Móng
Cái đất Việt Nam, bên kia là Đông Hưng đất Trung Quốc.
Chủ nhân ngôi nhà tranh nhỏ, nơi làm trạm liên lạc của
Tổng bộ, là gia đình ông Đỗ Phát Khang (tức ông Cộc), một
người Việt Nam yêu nước quê gốc ở xã Xuân Ninh huyện Móng
Cái. Ông theo gia đình sang Đông Hưng từ năm 16 tuổi, ông
đã tham gia Việt Nam Quang Phục Hội và Việt Nam Quang
Phục Quân của cụ Phan Bội Châu. Từ năm 1923 ông được giao
phụ trách cửa ngõ liên lạc với trong nước ở Đông Hưng. Sau
khi Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên thành lập, Tổng bộ
107
