Page 109 - Trinh bay Con duong xuat duong cua TBT Tran Phu 1
P. 109
chờ đi Bắc Hải. Hai đồng chí Thu và Thọ đi trong đoàn xuất
dương thứ hai sau đoàn của đồng chí Trần Phú mấy ngày.
Đoàn thứ hai chủ yếu là các thanh niên học sinh người Thái
Bình, Nam Định và Thanh Hóa do Lê Hữu Lập tổ chức và
dẫn đường. Khi tàu thủy đỗ ở bến Mũi Ngọc, Thu và Thọ đã
xuống tàu để đi thuyền ngược sông Ka Long đến thị trấn Móng
Cái. Thuyền vừa cặp bến thì trời đổ mưa rất to, bọn cảnh sát
đều chạy cả vào trong đồn để trú mưa. Hai người đã nhân
lúc chúng sơ hở bảo nhau chạy nhanh qua cầu Bắc Luân và
sang Đông Hưng vô sự. Đến Đông Hưng, các đồng chí hỏi thăm
đường ra bến đò Nà Sáo Tù. Tại trạm liên lạc ở bến đò, hai
người đã gặp Hoàng Cao và Ả Sần. Trong thời gian ở khách
sạn, cứ đến tối thì Ả Sần đưa các đồng chí đi chơi phố. Để giữ bí
mật, mỗi lần Ả Sần chỉ đưa hai, ba người, tốp này về, tốp khác
mới đi. (Ả Sần tức Trần Đức Hoa, tên thật là Nguyễn Nhật Tân
nguyên là thợ may, quê huyện Thanh Oai tỉnh Hà Đông đã
xuất dương sang Trung Quốc từ năm 1912 hoạt động trong tổ
chức Việt Nam Quang Phục Hội của cụ Phan Bội Châu, Tổng
bộ giao ông cùng Lê Quảng Đạt về Đông Hưng để đón các đồng
chí từ trong nước sang. Đoàn của đồng chí Trần Phú là đoàn
xuất dương đầu tiên mà Ả Sần đón. Tháng 01/1964, ở tuổi 72,
Ả Sần về sống trong nước. Tháng 3/1964, Bảo tàng Cách mạng
Việt Nam đã mời ông gặp mặt và làm việc. Trong buổi gặp mặt
đó, ông đã xác nhận những chi tiết liên quan đến sự kiện đón
đoàn xuất dương ở Đông Hưng và tặng Bảo tàng cái tẩu điếu
ông đã dùng từ năm 1923.
Khoảng ngày 26, 27/7, đoàn trở lại trại lính Tiêu Lâu Lĩnh
một ngày, chờ đến đêm thì cùng Lê Quảng Đạt ra bến thuyền
Đông Hưng và xuống một thuyền buồm lớn đi Bắc Hải. Đêm
hôm ấy, khi thuyền ra đến khơi thì gặp bão. Mười người của
hai đoàn xuất dương đều bị say sóng, nằm li bì trong khoang.
Chủ thuyền cho mổ lợn cúng trời. Sáng hôm sau bão dứt, tuy
109
