Page 16 - เครื่องเขิน หัตถศิลป์แดนล้านนา
P. 16
11
ภาพที่ 9 ขันโตก
5. ขันโตก เป็นภาชนะที่มีโครงสร้างและวัสดุเช่นเดียวกับขันดอก แต่
ี่
มีขนาด การตกแต่ง และประโยชน์ในการใช้สอยทต่างกันออกไป
โดยทวไปขันโตกจะเป็นไม้กลึง มีลูกติ่ง หรือ ลูกกรง ประมาณ 6-8 ขา
ั
่
ี่
ั่
เป็นขาเชื่อมระหว่างตัวโตกและฐาน ขันโตกทชาวบ้านโดยทวไปใช้เป็นโตก
่
ไม้ธรรมดา หรือทายางรักสด า สาหรับเป็นภาชนะรองถ้วยอาหาร สวน
ี
ู
ขันโตกของชนชั้นสงและพระสงฆ์ นิยมทาชาดสแดง มีขนาดใหญ่กว่า
ี
ขันโตกของชาวบ้าน บางครั้งมีอูบข้าว หรือฝาชีปิดครอบ ในกรณีของ
ิ
ี่
ขันโตกททาชาดสแดงมักใช้ในพธีกรรม เช่น การจัดขันตั้ง (ขันไหว้ครู) ขัน
ี
่
ขวัญ (บายศรี) และขันใสเครื่องไทยทานถวายพระ เป็นต้น
