Page 605 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

Phaàn V: Vaên hoùa - Xaõ hoäi  605

Nhà thờ được con cháu thế hệ thứ 3 là cụ Hoàng Thế Cường cùng 11 thân nhân xây
dựng trên chính mảnh đất mà cụ Hoàng thủy tổ khai cơ. Đến năm Khải Định thứ 7
(1922), con cháu trong dòng họ đã góp công xây dựng lại. Trải qua nhiều lần trùng tu,
nhà thờ họ Hoàng vẫn giữ được những nét kiến trúc vốn có.
Kiến trúc nhà thờ theo kiểu chữ Nhị (二), gồm bái đường và hậu cung. Bái đường được
xây dựng 3 gian, hồi văn cánh bảng, nóc hồi đắp đầu soi có ngạc long ngậm bờ nóc. Tại
bái đường treo một bức cuốn thư cỡ lớn, đóng khung nổi, thếp bạc phủ hoàn kim ghi “Ký
cán nải chi”. Phía sau bái đường là hậu cung, kiến trúc giống với bái đường, hai vì hồi
làm kiểu thượng rường hạ kẻ, phần kẻ bào trơn đóng bén. Các vì tả hữu của hậu cung
được trang trí bằng các y môn thêu chỉ kim tuyến. Hiện nay, nhà thờ họ Hoàng còn lưu
giữ được nhiều hiện vật như: 2 cuốn thư thời Nguyễn, 2 cuốn gia phả dòng họ, 1 bia đá,
1 sắc phong thời Khải Định... Ngoài ra, tại các gian của nhà thờ còn có các bức đại tự,
câu đối sơn son thếp vàng, các hiện vật đồ thờ mang tính nghệ thuật cao.

Nhà thờ là không gian linh thiêng nhất của dòng họ, do không nhớ ngày sinh, ngày
hóa của 2 vị “Đại Lang” nên tôn tộc đều theo tục làng xã, lấy tết Nguyên đán, tết Đoan
ngọ và rằm tháng 7 làm lễ trọng. Những ngày lễ là dịp để con cháu tiếp nối truyền thống
“Uống nước nhớ nguồn”, bày tỏ lòng hiếu thảo với tổ tiên, duy trì ý thức về cội nguồn
dòng tộc.

Với những giá trị lịch sử - văn hóa, ngày 17/12/2001, nhà thờ họ Hoàng (Thủy tổ:
Hoàng Kim Bảng) được Bộ Văn hóa - Thông tin ban hành Quyết định số 51/2001/QĐ-BVHTT
xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia.

2.9. Nhà thờ họ Hoàng (Thủy tổ: Hoàng Nông, Hoàng Nênh)
Nhà thờ họ Hoàng được xây dựng để thờ hai vị Tiên Công là Hoàng Nông, Hoàng Nênh,
các thế tổ và các đời nối tiếp của dòng họ Hoàng thuộc xã Liên Hòa, thị xã Quảng Yên,
tỉnh Quảng Ninh.

Nhà thờ được xây dựng vào đầu thế kỷ XVII (khoảng năm 1630) với bố cục kiến trúc
hình chữ Đinh (丁). Đến giữa thời Nguyễn, nhà thờ được tu sửa thành hình chữ Nhất (一).
Năm 1992, con cháu trong dòng họ tu sửa lại hậu cung và làm thêm nhà bái đường tạo
thành bố cục kiểu chữ Nhị (二). Từ đường họ Hoàng tọa lạc trên mảnh đất rộng 529 m ,
2
quay hướng Tây Nam, gồm bái đường và hậu cung.

Bái đường có diện tích 35,34 m (trong đó có 33 m là kiến trúc hoàn toàn mới), mái
2
2
lợp ngói ta, tường xây gạch đỏ, hai hồi bít đốc có đắp cánh bảng.
Hậu cung gồm 3 gian có kiến trúc cổ, mái lợp ngói ta, tường phía dưới xây bằng đá,
phía trên xây gạch, hai hồi bít đốc có trổ cửa sổ hình chữ “Thọ” và đắp cánh bảng. Cấu
trúc vì kèo kiểu giá chiêng chồng rường con nhị, có chạm nổi hình mây, lá cách điệu.
Trong nhà thờ có trướng thờ viết bằng chữ Hán khắc tên hai vị thủy tổ và hệ thống
bài vị các thế tổ cùng các trướng thờ ghi tên các suất đinh nối tiếp nhau của dòng họ.
Ngoài ra, nhà thờ còn lưu giữ được nhiều đồ thờ tự, hiện vật (chủ yếu từ thời Nguyễn)
có giá trị như: 1 đạo sắc phong bằng giấy nhăn, nền vàng chữ đen, vân mây nhũ trắng
đời vua Khải Định phong cho 2 cụ Hoàng Nông và Hoàng Nênh, 1 tấm bia đá “Hoàng tộc
bia ký” bằng chữ Hán ghi tên các vị thủy tổ, thái tổ và thế tổ của dòng họ, mâm triện sơn