Page 22 - Kıbrıs Coğrafyası

T
İ
N
E
I
I

ÜNİTE I
Ü ÜNİTE II
ÜNİTE I
Tethys den z çevres ndek karalardan aşınan malzemeler
m lyonlarca yıl çer s nde bu alanda tortulanmaya başladı. 3. Zaman da Coğraf B lg
Afr ka ve Avrasya kıtalarının tekrar çarpışması le den z tabanında
sıkışan bu tabakalar kıvrılarak yükselmeye başladı. Bu kıvrım hareket ALP OROJENEZİ
sonucunda G rne dağları den z çer s nden yükselerek ortaya çıktı. Alp- Orojenez (Orojen k Hareket);
Okyanus veya den z tabanlarında
H malaya Dağ S stem adı ver len bu oluşum çer s nde sadece G rne
(jeosenkl nal) b r ken tortulların
Dağları değ l, Avrupa'dak Alp dağları, Türk ye'dek Toros ve Kuzey yan basınçların etk s yle
Anadolu dağları le doğuya doğru H malaya Dağlarını oluşturan yapılar kıvrılarak yükselmes hareket d r.
ortaya çıktı. Bu yükselme hareketler
sonucunda kıvrım dağ s stemler
meydana gel r. Yer yüzündek
dağların büyük bölümünü
meydana get ren Alp dağları,
Üçüncü Zamanda oluşmuştur.
Kuzeydek Laurans a kıtası le
Res m2: Değ rmenl k güneydek Gondwana kıtasının
Tortulları; orojen k çarpışması sonucu, Güney
hareketler sonucunda Avrupa le Kuzey Afr ka arasında
oluşmuş kıvrımlı yapılar yer alan Tethys(Tet s)
den z ndek tortul tabakalar
kıvrılıp yükselerek Alp-H malaya
dağ s stem n n oluşmasına yol
açmıştır. Dünyada kıvrım
dağlarının en yen s Alp-
H malaya s stem d r. Bu nedenle
bu alanlar dünyanın öneml
deprem kuşakları üzer nded r.
Bu hareketler sonucunda yaklaşık 20
m lyon yıl önce k küçük ada Tethys den z
çer s nde ortaya çıktı. Bunlar, güneydek
Trodos Dağları le kuzeydek G rne
Dağlarıydı. Zaman zaman den z suları
altında kalan bu alanlar yükselmeye devam
ett . Bu dönemlerde Mesarya ovası bu dağlar İ A
arasında sığ b r den z durumundaydı. Trodos A N S
R
ve G rne dağlarından taşınan tortullar bu A U
alanda b r kmeye başladı. Bu arada den z L
çek lmes (regresyon) ve den z lerlemes Kıbrıs adasını oluşturacak
tortulların b r kme alanı
(transgeresyon) hareketler sonucunda
den z sev yes nde meydana gelen T E T İ S
değ şmelerle Mesarya bazen suların üzer ne G
O
çıktı, bazen sular altında kaldı. Son olarak N
D
tüm araz Ple stosen sonunda (1-2 m lyon yıl W
A
önce) yükselerek bugünkü şekl n aldı. N
A
Kıyılar en son şek llenen oluşumlar olup
den z sev yeler nde meydana gelen
değ ş kl kler bu alanlarda kolaylıkla Şek l 2 :Günümüzden 200 m lyon yıl önce
görüleb l r. Tet s Den z n n ve çevres ndek karaların durumu

10