Page 238 - RAQAMLI TRANSFORMATSIYA DAVRIDA PEDAGOGIK TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI

tarbiyaga qaratilgan dars jarayonini yanada samarali tashkil etish bo‘yicha amaliy
tavsiyalar ishlab chiqishga imkon yaratadi. Tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, o‘quvchilarda
tayanch ma’naviy kompetensiyalarni shakllantirishda tarbiya fanining o‘rni faqat
axloqiy qadriyatlarni o‘rgatish bilan cheklanmaydi. U, shuningdek, ijtimoiy muhit
bilan uyg‘unlashishni, boshqalar bilan hamkorlik qilishni va murakkab vaziyatlarda
ongli qaror qabul qilishni rivojlantiradi. Eksperimental guruhdagi o‘quvchilar bu
jihatlarni amaliy mashg‘ulotlar orqali o‘zlashtirdi va shaxsiy xulq-atvoriga tatbiq etdi.
Natijalar shuni ham ko‘rsatdiki, o‘quvchilarda tayanch ma’naviy
kompetensiyalarni shakllantirish jarayoni individual yondashuvni talab qiladi. Har bir
o‘quvchining qobiliyati, hissiy rivojlanishi va ijtimoiy faolligi hisobga olinishi, metodlar
va mashg‘ulotlar shunga moslashtirilishi lozim. Bu esa tarbiya fanining
samaradorligini oshirish va o‘quvchilarda axloqiy va ma’naviy ongni rivojlantirishga
yordam beradi. Shu bilan birga, tadqiqot natijalari pedagoglarga axloqiy va ma’naviy
tarbiyani tizimli ravishda dars jarayoniga integratsiya qilish imkoniyatini beradi.
Tarbiya fanining mazmuni, metodikasi va interaktiv yondashuvlari o‘quvchilarda
tayanch ma’naviy kompetensiyalarni shakllantirishni samarali tarzda amalga
oshirishga xizmat qiladi. Ushbu muhokama shuni ko‘rsatdiki, zamonaviy ta’lim
jarayonida tarbiya fanining roli faqat nazariy bilim berish bilan cheklanmasdan,
o‘quvchilarning shaxsiy rivojlanishi va ijtimoiy mas’uliyatini mustahkamlashga
qaratilgan bo‘lishi kerak. Shu jihat pedagogik strategiyalar va dars rejalarini ishlab
chiqishda asosiy yo‘nalish bo‘lib xizmat qiladi.

1-jadval
Tarbiya fanining Shakllantiriladigan O‘quvchilarda hosil
N Izoh
funksiyalar ma’naviy kompetensiyalar bo‘ladigan natijalar
Axloqiy qadriyatlar orqali
O‘quvchilar adolatli,
Halollik, adolat, shaxsning ruhiy va
1 Axloqiy tarbiya mas’uliyatli va halol bo‘lib
vatanparvarlik ijtimoiy rivojlanishi
tarbiyalanadi
ta’minlanadi
Tarbiya fani milliy va
Mas’uliyat, o‘zini O‘quvchilar o‘z milliy
Madaniy-ma’rifiy global madaniyatni
2 boshqarish, samarali qaror merosini hurmat qiladi,
tarbiya uyg‘unlashtirish orqali
qabul qilish madaniyatga qiziqadi
shaxsni rivojlantiradi
O‘quvchilar o‘z faoliyatini
Mas’uliyat, o‘zini Maqsadli tarbiya shaxsni
boshqara oladi,
3 Maqsadli tarbiya boshqarish, samarali qaror maqsadga erishish mustaqil va intizomli
qabul qilish qiladi
yo‘llarini biladi
O‘quvchilar jamoada faol
Hamkorlik, hamjihatlik, ishtirok etadi, boshqalar Estetik qadriyatlar ruhiy
4 Ijtimoiy tarbiya rivojlanishga ijobiy ta’sir
jamiyat oldidagi mas’uliyat bilan muvofiqlikda
ishlashni o‘rganadi qiladi
O‘quvchilar san’at, tabiat Estetik qadriyatlar ruhiy
Ma’naviy-estetik Go‘zallikni qadrlash,
5 va atrof-muhitni rivojlanishga ijobiy ta’sir
tarbiya ijodkorlik
qadrlashni o‘rganadi qiladi

Tarbiya fanining asosiy vazifasi – o‘quvchilarda ma’naviy, axloqiy, madaniy va
ijtimoiy kompetensiyalarni shakllantirishdir. Bu kompetensiyalar shaxsning:
1. Axloqiy barqarorligini oshiradi – to‘g‘ri va noto‘g‘ri, adolatli va adolatsizni farqlay
oladi.
2. Madaniy ongini rivojlantiradi – milliy va global qadriyatlarni anglaydi.
3. Ijtimoiy ko‘nikmalarini mustahkamlaydi – jamiyatda hamkorlik qila oladi.
4. Ma’naviy-estetik dunyoqarashini boyitadi – go‘zallik va ijodkorlikni qadrlaydi.
Shunday qilib, tarbiya fani o‘quvchilarda mustahkam tayanch ma’naviy
kompetensiyalarni shakllantirish orqali shaxsning har tomonlama rivojlanishida 236
muhim ahamiyatga ega bo‘ladi.

I SHO‘BA:

Sifatli ta’lim – barqaror taraqqiyot kafolati: xorijiy tajriba va mahalliy amaliyot

https://www.asr-conference.com/