Page 200 - คุณค่า คุณภาพ คุณธรรม ถอดบทเรียนงานประชุมวิชาการ

A3-204
19th HA National Forum
เกษณา แซ่ล้อ
เมื่อฝ่ายบริหารมอบนโยบายให้การบริหารความเสี่ยงทางจริยธรรมเป็นเรื่องเดียวกับการจัดการความเสี่ยงทางคลินิก จึงจาเป็นต้องทาให้ คนทั้งองค์กรเข้าใจไปในทางเดียวกัน การพิจารณาว่าเร่ืองใดเป็นจริยธรรมมีองค์ประกอบ 3 ประการคือ 1) perception มีการรับรู้และแปลผลว่า เป็นประเด็นจริยธรรม 2) feeling เกิดความรู้สึกเช่ือมโยงกับประสบการณ์ที่ผ่านมา และ 3) responsibility มีการตัดสินใจว่าจะตอบสนองอย่างไร ความไวตอ่ เรอื่ งจรยิ ธรรมขนึ้ กบั ประสบการณข์ องบคุ คล ทา ใหค้ าดเดาเหตกุ ารณไ์ ดว้ า่ จะเกดิ อะไร ควรตอบสนองอยา่ งไร การจดั การเรอ่ื งทางจรยิ ธรรม ต้องใช้ Head การรับฟังรับรู้และตีความ Heart การตัดสินใจตอบสนองว่าจะทาอะไรให้ดีที่สุด เพราะบางเร่ืองอาจเกิดความขัดแย้ง บางเรื่อง อาจส่งผลกระทบต่อผู้เข้าไปเกี่ยวข้อง และ Hand คุณธรรมเป็นเรื่องจิตใจ แต่จริยธรรมปรากฎเป็นพฤติกรรมที่ถูกตีความ
ฝ่ายการพยาบาลกาหนดระยะเวลาดาเนินการเป็นระยะ 1 ปี และ 5 ปี กาหนดวัตถุประสงค์ ตัวชี้วัด กิจกรรมและผลลัพธ์ที่ต้องติดตาม ในแต่ละห้วง เริ่มพัฒนาโดย 1) การต้ังทีม/กาหนดนโยบาย/วางแผนกลยุทธ์ 2) จัดอบรมความรู้ 3) นาแผนไปปฏิบัติ 4) ติดตามความก้าวหน้า 5) เรียนรู้จากงานประจา 6) ประเมินผลปรับปรุงแก้ไข หลักคิดที่นามาใช้ประกอบด้วย Ethical principle 6 ประการ ได้แก่ การเคารพเอกสิทธ์ิ การบอกความจริง การทาประโยชน์ การไม่ทาอันตราย ความยุติธรรม ความซื่อสัตย์ และEthical concept 4 ประการ ได้แก่ การทาหน้าที่แทน ความรับผิดชอบ ความร่วมมือ ความเอ้ืออาทร
ข้ันตอนการดาเนินงานทีส่าคัญ
การให้ความรู้ตามระดับบุคลากร ได้แก่ 1) ระดับบริหารเน้นด้านการ coaching, HAP และ Ethical risk profile เพ่ือเช่ือมโยงปัญหา 2) ระดับพยาบาลเน้นการนาเสนอตัวอย่างเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ ความไวในการดักจับความเส่ียงและการจัดการเบ้ืองต้น 3) ระดับผู้ช่วยพยาบาล/ พนักงานช่วยการพยาบาลให้ความรู้เรื่องจริยธรรมเพียงเล็กน้อย เน้นพฤติกรรมบริการที่ดี
การนิเทศทางคลินิก
หลังจากให้ความรู้แล้ว ต้องช่วย coach ที่หน้างานโดยไปร่วมฟังการรับ-ส่งเวรทุกเช้า ในช่วง conference ให้ทีมเลือก HAP 1 ราย ค้นหาความเสี่ยงทางคลินิกและช่วยเชื่อมโยงประเด็นความเสี่ยงทางจริยธรรมโดยให้เขาแสดงความคิดเห็นให้มากที่สุดโดย ไม่ตาหนิหรือบอกว่าผิด ทาให้เขาสบายใจที่จะพูด
แลกเปลี่ยนเรียนรู้
ในวาระการประชุมประจาเดือน โดยให้ผู้ท่ีสามารถบริหารจัดการความเสี่ยงทางจริยธรรมได้สาเร็จมาเล่าประสบการณ์ กรณีตัวอย่าง พยาบาล OPD จิตเวชพบผู้ป่วยจิตเวชรายหน่ึงมีอาการปวดหลังมากไปรักษาที่ OPD ออร์โธหลายคร้ัง แพทย์ให้ยามากินอาการปวดไม่ดีข้ึน ผู้ป่วย โมโหมากบอกว่ามาคราวหน้าจะเอาปืนมายิง พยาบาลสอบถามจนทราบชื่อแพทย์และวันนัดคร้ังต่อไป จึงนัดผู้ป่วยมาวันเดียวกันโดยให้มาที่จิตเวช ก่อน (ใช้การนัดตามเวลา) ได้รายงานเหตุการณ์ให้ทีม ortho ทราบและหากผู้ป่วยมาที่ OPD ออร์โธก่อนให้โทรตาม เมื่อถึงวันนัดผู้ป่วยไปที่ OPD ออร์โธเลย ทาง OPD ออร์โธจึงแจ้ง OPD จิตเวชซ่ึงได้เตรียมการ รปภ.ไว้แล้วจากการหารือก่อนถึงวันเกิดเหตุได้ข้อมูลว่าแพทย์ออร์โธที่รักษาผู้ป่วย นนั้ มบี คุ ลกิ คอ่ นขา้ งดุ สงั่ การรกั ษาโดยไมไ่ ดฟ้ งั ปญั หาของผปู้ ว่ ยทา ใหผ้ ปู้ ว่ ยไมป่ ระทบั ใจ ทมี ออรโ์ ธนา ขอ้ มลู ไปจดั การโดยเตรยี มใหผ้ ปู้ ว่ ยไดพ้ บแพทย์ ทา่ นอนื่ ซงึ่ แพทยท์ า่ นนตี้ งั้ ใจฟงั ปญั หาความทกุ ขย์ ากลา บากของผปู้ ว่ ยจากอาการปวดรนุ แรงจนตอ้ งลาออกจากงาน ตอ้ งรอควิ ผา่ ตดั ถงึ 2 ปี ใหร้ กั ษา โดยกินยาซึ่งกินแล้วก็ไม่ดีข้ึน แพทย์ท่านนี้ดูฟิล์มแล้วแจ้งผู้ป่วยว่ารู้สึกเห็นใจเป็นอย่างยิ่งท่ีมีการเจ็บป่วยค่อนข้างมาก ขอนาเรื่องเข้าท่ีประชุมก่อน แล้วกลับมาแจ้งผู้ป่วยว่าที่ประชุมเห็นเป็นเร่ืองเร่งด่วนกาหนดผ่าตัดให้ในสัปดาห์หน้า ซ่ึงวันนั้นผู้ป่วยบอกว่านาปืนมาด้วย ถ้าหมอพูดไม่ดี จะกลับไปเอาปืนมายิง คร้ังแรกๆ ท่ีให้ผู้ปฏิบัติมาเล่าประสบการณ์คุณเกษณาจะเช่ือมโยงประเด็นจริยธรรมให้ แต่หลังจากไปเล่าในหลายๆ เวที น้องสามารถเชื่อมโยงประเด็นจริยธรรมได้เอง ทาให้มหาราชนครเชียงใหม่นอกจากได้การจัดการความเสี่ยงทางจริยธรรมท่ีเป็นรูปธรรม แล้วยังได้วิทยากรภายในท่ีเก่งๆ เพ่ิมมากขึ้นด้วย
200 สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน)