Page 481 - คุณค่า คุณภาพ คุณธรรม ถอดบทเรียนงานประชุมวิชาการ
P. 481
B3-107
19th HA National Forum
ก่อนจะโค้ชผู้อ่ืนเราต้องรู้ก่อนว่าปกติแล้วตัวเราเองชา นาญในการใช้สมองซีกใดมากกว่ากัน และผู้ที่เราต้องการโค้ชเขาใช้งานสมองซีกใด เปน็ หลกั ในการคดิ หรอื ตดั สนิ ใจในชวี ติ ประจา วนั เพราะการใชเ้ ทคนคิ ในการเขา้ หาพดู คยุ นนั้ แตกตา่ งกนั ซงึ่ เราสามารถแยกแยะเบอื้ งตน้ ไดจ้ ากอาชพี หน้าที่การงานของเราและเขาเหล่านั้น ยกตัวอย่างเช่น อาชีพที่ใช้สมองซีกซ้ายเด่น ได้แก่ อัยการ นักบิน นักบัญชี นักคณิตศาสตร์ เป็นต้น ส่วนอาชีพ ที่ใช้สมองซีกขวาเด่น ได้แก่ ศิลปินทุกแขนง นักการตลาด นักการฑูต เป็นต้น ส่วนบุคลากรทางการแพทย์นั้น ต้องมีทั้งศาสตร์และศิลป์ ต้องประยุกต์ ใช้สมองท้ังสองซีก แต่ในความเป็นจริงนั้น แพทย์ พยาบาล และสหวิชาชีพกลับถูกฝึกมาให้ใช้สมองซีกซ้ายบ่อยครั้ง และมักมีข้ออ้างเกี่ยวกับ ความปลอดภัย ทาให้ไม่กล้าใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการทางานเท่าที่ควร
สิง่สาคัญท่ีต้องรู้ในการพัฒนาสมอง
1. PREFRONTAL CORTEX (PFC) เป็นสมองส่วนครองสติ เปรียบเสมือนออฟฟิศซีอีโอ ถ้าไม่พัฒนาสมองส่วนนี้จะทาให้เป็นคนไม่กล้า ตัดสินใจ หรือตัดสินใจช้า เน่ืองจากตรรกะกับอารมณ์ขัดแย้งกัน ซึ่งผู้คนส่วนใหญ่ท่ีใช้ชีวิตเร่งรีบ สมองส่วนนี้มักไม่ได้รับการบริหาร และถ้าหากเรา ไม่พัฒนา PFC ในระยะยาวจะกลายเป็นคนข้ีเกียจ ขาดแรงบันดาลใจ สมาธิส้ัน จัดลาดับความคิดไม่ได้ ขี้หลงขี้ลืม (โดยที่สมองไม่เสื่อม) คิดลบ มักมี คาถามเกิดขึ้นในใจ “ทาไมต้องเป็นฉัน” เพราะ PFC ไม่พัฒนา สมองส่วน Amygdala ซึ่งมีหน้าท่ีควบคุมอารมณ์ โดยเฉพาะอารมณ์ในแง่ลบ ไม่ว่า จะเป็นความโกรธ ความเกลียด ความเศร้า ความกลัว ความกังวลกระวนกระวายใจทั้งหลาย สมองส่วนนี้จะทางานแทนสมองส่วนความคิดเชิงตรรกะ
2. Hardwired and Connection เปรียบเสมือนร่องน้า ยิ่งใช้เยอะจะย่ิงลึกขึ้นเรื่อยๆ ส่วนนี้เป็นตัวกาหนด “รูปแบบวิธีคิด” ของเรา ถ้าคนเรามีรูปแบบวิธีคิดแบบใดก็จะมีนิสัยแบบนั้น การจะฝึก Hardwired ให้ได้ผลดี ต้องอย่าพยายามเปลี่ยนนิสัย เพราะคุณไม่สามารถถม หรือทาลายร่องน้าเดิมของคุณได้ แต่ให้สร้างนิสัยใหม่ทดแทนนิสัยเก่า ฝึกใช้ร่องน้าใหม่มากๆ ให้ร่องน้าใหม่ลึกขึ้น กว้างขึ้นเรื่อยๆ ส่วนร่องน้าเดิม ที่ไม่ถูกใช้ก็จะต้ืนขึ้นจนเหือดแห้งไปเอง
“อะไรที่ไม่คุ้นเคย เราจะหลีกเล่ียง
เราคุ้นเคยแบบไหนก็มักคิดมักทาแบบน้ัน (Comfort Zone)
แต่ความคิดแบบเดิมๆ ไม่ก่อให้เกิดนวัตกรรมได้”
ธรรมชาติของสมองมนุษย์ ชอบเรื่องง่ายๆ สบายๆ และ สนุก ดังนั้นเราควรฝึกสมองทั้งสองซีกจากเร่ืองง่ายๆ เช่นกัน เพื่อให้สมองพัฒนา
ข้ึนทีละน้อยๆ อย่างสนุก จนเราเก่งขึ้นเรื่อยๆ โดยไม่ทันรู้ตัว (Thought Transforming) ตัวอย่างการฝึกสมองให้มองได้หลากหลายมิติ เช่น การดู ภาพฝึกสมอง
481 สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน)
