Page 32 - isgaldebursa
P. 32

den biri de Harmancıklı Hüseyin oğlu
           Canip (Canip Efe) olmuştur.
           Harmancık ve köylerinin Yunanlılar
           tarafından işgal edilmesi sırasında
           Canip, Harmancık Akalan Köyü’nde
           muhtardır. İşte bu dönemde Yunan
           askerleri köylere dağılarak yiyecek
           toplayıp evlerde soygunluk yapmaya
           başlarlar.
           Muhtar Canip, Harmancık’ın Engü-
           re (Çatalsöğüt) Köyü’nde karargâh
           kuran Yunan birliğinden iki Yunan
           askerinin Harmancık Akalan Köyü’ne
           gelerek köylüden ve muhtardan para,
           eşya, yiyecek, karı-kız istemesi ve bir
           Yunan askerinin öldürülmesi neti-
           cesinde efeliğe başlamış ve Kabakçı
           Çetesi içersinde yer almıştır. Dağlı
           Efeler grubunun önemli bir üyesi  ve
           Kabakçı Çetesi’nin de Harmancık
           sorumlusu olmuştur.

           Canip Efe’nin oğlu Ahmet Kahraman,
           kendisiyle yaptığımız görüşmede
           babasının  efeliğe başlamasını şu
           şekilde anlatmıştır;
           “Yunanlılar komşu köy olan Engüre’de
           (Çatalsöğüt’te) konaklar. İki yunan
           askeri Harmancıkakalan Köyü’ne
           gelir. Köylülere “bize muhtarı bulun”   Canip Efe’nin oğlu Nail Kahraman
           derler. Muhtar Canip’ten, köylülerden
           paraları çıkarmasını isterler. Muhtar   Yunanlılar, Engüre’ye doğru yöne-  Muhtar Canip alır. Ve o günden sonra
           da “Para yok” der. Ardından iki kadın   lirler. Bunun üzerine Muhtar Canip,   Muhtar Canip artık Canip Efe diye
           isterler. Muhtar “Kadın da yok” de-  köye iner ve arkadaşlarını toplar.   anılmaya başlanır.” 2
           yince süngüyle hamle yapıp muhtarın   Merdivenin altındaki sandıktan 7 adet   Canip Efe’nin hayat hikayesi, askerlik
           aralı donunu yırtarlar. İşin ciddiyetini   mavzer çıkartılarak eli silah tutanlara   dönemi, muhtarlığı ve sonrasında
           anlayan muhtar Canip, “Tamam size   dağıtılır. Yunan askerlerinden daha   efeliğe başlaması ile ilgili diğer oğlu
           iki karı bulacağım, gelin arkamdan”   hızlı hareket edilerek derhal Engüre’ye   Nail Kahraman, aşağıdaki bu bilgileri
           diyerek iki Yunan askerini, Kamil   giden yol bağlanır. Yunanlılardan   bizimle paylaşmıştır.
           Ağa’nın evinden yukarı doğru çıkarır.   birini vurmayı başarırlar. Diğeri de
           Göz ucuyla baktığında Yunan askerle-  yaralanır. Silahlar patladığından   “Canip Efe’nin babasının adı Hüseyin
           rinin silahlarını omuzlarına attıklarını   dolayı Engüre’deki Yunan karargâ-  Çavuş’tur. Rahmetli babamdan bu
           görür. Bir evin bahçe kapısını açıp   hından silah seslerinin duyulmuş   anlatılanları bizzat dinledim. Babam
           “Burada kadın var” der ve bir an da   olabileceği düşünülerek Muhtar Canip   Çanakkale Savaşı’na askere gidiyor.
           fırlayıp kaçmaya başlar. Arkasından   ve arkadaşları köye gelirler. Bu hadise   Burada yaralanıp gazi oluyor. Burada
           Yunanlılar ateş açsalar da vuramaz-  üzerine köylüler, zarar gelir düşünce-  bir iki arkadaşıyla beraber başlarında
           lar. Muhtar Canip, kendini Tepecik   siyle Kaplan Dağı’na kaçarlar. Sabaha   kumandanları Rasim Bey olduğu halde
           bağlarındaki haşhaş tarlalarının içine   kadar burada beklenir. Fakat gelen   cepheye gidiyorlar. Babam solun-
           atıp saklanır. Sinirinden ve çaresizlik-  giden olmaz. Yunanlılar da Akalan   da diğer arkadaşı da Rasim Bey’in
           ten burada ağlamaya başlar. Yunan   Köyü’ne gelmeye cesaret edemezler.   sağında imiş. Giderken şu şekilde
           askerleri de bu arada köyde evleri   Ertesi gün sabah erkenden Kale deni-  aralarında bir konuşma ve anlaşma
           dolaşırlar. Molla Ahmed’in evindeki   len yere iki gözcü dikilir. Muhtar Canip   olmuş; Hangimiz yaralanırsa onu ilk
           küpecikten bal yiyip Çataldal yanına   ve arkadaşları da bir gün önce ölen ve   yardıma götürüp kurtaracağız. Cep-
           doğru giderler. Tam bu sırada köyden   yaralanan Yunan askerlerini arama-  heye girdikleri sırada önce sağındaki
           Mustafa Dayı, kızıyla birlikte köye gel-  ya çıkarlar. Dere kenarında cevizin   arkadaşı vuruluyor. Canip, yaralanan
           mektedir. Niyetleri bozuk olan Yunan   dibindeki ısırgan otlarının (cizirgenin)   arkadaşına yardım etmek üzereyken
           askerleri, Mustafa Dayı’yı durdurup   içinde silahına dayanmış vaziyette bir   bu sefer Rasim Bey vuruluyor. Kurşun
           kızı götürmek isterler. Mustafa Dayı   Yunan askerini görürler. Önce taş atar-  Rasim Bey’in ağzından giriyor. Canip,
           da “Yetişin din kardaşları, kızım elden   lar fakat bir kımıldama görülmeyince   yaralı arkadaşını bırakıp kumandanını
           gidiyor” diye feryat etmeye başlar.   öldüğünü anlarlar. Cizirgenin içinden   götürmek istiyor. Rasim Bey’i sırtına
           Bağırışmalar üzerine kızı bırakan   cesedi sürüyüp çıkartırlar. Mavzerini   alıp doğru istihkâma götürüyor. Sırtın-

           28
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37