Page 96 - isgaldebursa
P. 96

silahlanmıştır.  Zenginler  talana  uğrama  ihtimalinin  dehşeti  içindedir.
                                            Zenginler  ve  orta  halliler  göç  etmektedirler.  Orduya  güven  kalmamıştır.
                                            Halk  ile  asker  birleşmezse  şehri  savunma  imkânı  yoktur.  Büyük  bir
                                            ümitsizlik hâkimdir. Tarihi bir roman olan Yorgun Savaşçı’da belirtilen bu
                                            şartlar  altında  Mustafa  Kemal'in  geri  çekilme  kararındaki  isabet  bir  kere
                                            daha  anlaşılmaktadır.  İlhan  Selçuk'un  Yüzbaşı  Selâhattin’in  Romanı  adlı
                                            eserinde de Bursa havalisindeki örgütlenme anlatılmaktadır.
                                                   Peyami  Safa’nın  Millî  Mücadele  sırasında  cephe  gerisindeki
                                            medeniyet  krizini  ele  aldığı  Sözde  Kızlar  isimli  romanında  da  Bursa’nın
                                            işgal ediliş haberinin verildiği bir sahne vardır. Bu sahnede Bursa’nın işgali
                                            ile Türk tarihinin yeni bir dönüm noktasına geldiği vurgulanır:
                                                   “Nadir’in  resmî  yüzünde  ansızın  tebessümler  birikti,  gözleri
                                            parladı.  Genç  adam,  herkese  ayrı  ayrı  kısa  birer  baş  selâmı  vererek
                                            koltuklardan birine oturdu, yüksek sesle dedi ki:
                                                   -  Haberiniz  var  mı?  Yunanlılar  Bursa  mıntıkasında  taarruza
                                            geçtiler.
                                                   Mecliste bir sükût.
                                                   Nizamettin Bey, endişeli yüzünü kaldırdı:
                                                   - Evet, dedi, akşam üzeri öyle bir şayia vardı.
                                                   Nadir, gözlerine dolan ağır düşüncelerle devam etti:
                                                   -Beyoğlu’nda Yunan heyet-i askeriye binası kapısında tebliğ asılı.
                                            Memleket için tarihî saniyeler yine başladı.
                                                   Mebrure, ansızın ayağa kalktı ve Nadir’e yaklaştı:
                                                   - Affedersiniz Beyefendi, taarruz ne zaman başlamış acaba?
                                                   -  Evvelki  gün,  öğleden  evvel,  saat  on  yirmi  beşte  ağır  topçu
                                            harekâtı, yani tam taarruz. (Safa, 2000: 50-51)
                                                   Sevinç Çokum, Osmanlı Devleti’nin beşiği olan Söğüt’ün düşman
                                            taarruzu ve işgaline uğraması ve kurtuluşunu anlattığı Ağustos Başağı adlı
                                            romanında  Söğüt’e  yakınlığı  dolayısıyla  Millî  Mücadele  yıllarındaki
                                            Bursa’dan  da  bahseder.  Ankara’da  Meclis'in  açıldığı  gün,  Kuva-yı
                                            Milliyeye Söğüt’ten katılmış olanların da bulunduğu askerler Bursa yoluna
                                            girmişlerdir.  Her  an  Anzavur’un  askerleriyle  karşılaşma  tehlikesi  içinde
                                            olduklarından tedirgindirler. Ali Fuad Paşa’nın talikatıyla, bir baskına karşı
                                            temkinlidirler.  Henüz  Bursa,  Yunan  işgaline  maruz  kalmamıştır.  Türk
                                            askerlerini Bursa halkı sevgi ve heyecanla karşılar. İnsanların neşesi adeta
                                            şehre de yansımıştır. Yazar, Osmanlı’nın izlerini bütün canlılığıyla taşıyan
                                            bu şehri şöyle tasvir eder:
                                                   “Bursa’nın  güler  yüzlü  evleri  birer  ikişer  belirmeğe  başlamıştı.
                                            Sonra  camiler,  çeşmeler...  Gür  çınarlar...  Pencerelerde  karanfiller,


                                                                                                            341
   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101