Page 107 - Bursa

“Ben ahalinin hayatını korumayı üzerime alamam. Ve size hiçbir
surette yardım edemem. Çünkü geriden gelecek olan intikam alayıdır. Sekiz
yaşından yukarı olan bütün ahaliyi imha edecektir” (Adıvar ve
26
Karaosmanoğlu: 1980: 120) ..
Yunan ordusunun hedefinin köyleri yakmak ve halkı katletmek
olduğuna, kumandanların, emirleri altında bulunanlara bu hususta yetki
verdiklerine Bursa askerî idaresi kumandanı Çalakopolos’un Hakikat
Gazetesi’nde yayımlanan 19 Ağustos 1922 tarih ve 4608- 19600 numaralı
emri delil teşkil etmektedir:
“Askerî emir
Numara: 4608- 19600
Bursa Askerî İdare Kumandanlığı
Şimendifer hatları o civarda bulunan köyler ahalisi tarafından
mahvolduğu görülüyor. Bu sebepten dolayı yolları mahvedenler veyahut bu
namlarda bulunanlar yakalanılarak hemen mahallerinde tüfekle
öldürülmesini emrediyorum. Bu hususta memurların yalnız telâkkisi
kâfidir. Muhakeme edilmeksizin mahvolan yollara yakın olan köyler
mahvedilecektir.
19 Ağustos 1922
Bursa Askerî Kumandanı
A. Çalakopolos ” (Adıvar, 1980)
Bu emirle Bursa askerî kumandanı açıkça Türk köylerinin imhası
için “Yunan şâkilerine” tam yetki vermiştir.
Yunanlılar’ın Demirtaş istasyonu civarındaki hapishaneyi ve
buradaki yüzlerce esiri diri diri yaktıklarını yine Mehmet Asım belirtir. Bu
dehşet verici manzara fotoğraflarla da belgelenmiştir.
Bursa’daki vahşetin sınırlarını aşan zulümleri belgeleyen bir başka
eser de Bursa Vilâyetinde Yunan Fecayii adlı kitaptır. Kitabın yayımlanma
sebebi şu satırlarla açıklanmıştır:
“Maksad; mürûr-ı zamanla dûçâr-ı ziya' olması pek tabii bulunan
bu vesâik-i resmiyeyi bir kitap halinde cem' ve telfik ile adedini çoğaltmak
ve evlâd ü ahfâda ve köy mekteplerine varıncaya kadar ve kitabhane-i
milliyemiz için canlı ve lâyemut bir mazlumlar ve mağdurlar tarihçesi
vücuda getirmek ve nihayet düşmanın vilâyetimizde 20. asırda irtikâbından
çekinmediği bîhad ü hesâb vahşet ü denaetlerini ve asâr-ı tahribâtını daimi
gösterir bir nüsha -i ibret hazırlamaktır” (Naraççıoğlu, 1340: 31).

26 Yunan kumandanına kaymakam tarafından yapılan müracaat ve kumandanın cevabı
Bursa Vilâyetinde Yunan Fecayii adlı kitapta da anlatılmaktadır (Canib Naraççıoğlu,
Bursa Matbaası, Vilâyet, 1340, s.31).

352