Page 12 - Vat li ki thu (chuan)
P. 12
Lịch sử
Những bằng chứng sớm nhất về cơ chế đòn bẩy bắt nguồn từ
vùng Trung Đông cổ đại vào khoảng 5000 năm trước Công nguyên,
khi đòn bẩy lần đầu tiên được sử dụng trong một cái cân thăng
[1]
bằng đơn giản. Vào thời kỳ Ai Cập cổ đại vào khoảng 4400 năm
trước Công nguyên, một bàn đạp chân có cấu tạo giống đòn bẩy đã
được sử dụng trong khung dệt sớm nhất đã biết. Ở Lưỡng Hà (Iraq
ngày nay) vào khoảng năm 3000 trước Công nguyên, shadouf, một
thiết bị giống như cần cẩu sử dụng cơ chế đòn bẩy, đã được phát
[1]
minh. Trong kỹ thuật của Ai Cập cổ đại, các công nhân đã sử dụng
đòn bẩy để di chuyển và nâng các vật thể nặng hơn 100 tấn. Điều
này thể hiện rõ ở các hốc, rãnh bị đòn bẩy tác dụng tạo ra trong các
khối đá lớn mà không có cách nào khác để thực hiện điều này ngoài
[3]
đòn bẩy.
Các tài liệu sớm nhất còn lại liên quan đến đòn bẩy có từ thế kỷ thứ
3 trước Công nguyên và được viết bởi Archimedes.
Ứng dụng
Trong lịch sử: Đòn bẩy được ứng dụng trong quân sự: máy bắn
đá do Archimedes chế tạo nhằm mục đích đánh đuổi quân xâm
lược La Mã xâm lăng thành phố Syracuse quê hương ông.
Ngày nay đòn bẩy được ứng dụng rộng rãi trong thực tế từ những
vật dụng nhỏ trong đời sống, đến các máy móc lớn ứng dụng trong
công nghiệp
Lực và đòn bẩy
Hiệu quả cơ học của đòn bẩy là tỉ số giữa lực đầu ra trên lực đầu
vào,
Đòn bẩy, hay bất cứ loại máy móc nào đều tuân theo định luật bảo
toàn năng lượng: được lợi về lực bao nhiêu thì lại thiệt về quãng
đường hay tốc độ di chuyển
12