Page 23 - فارسی و نگارش 1
P. 23
اگر نوشت ههاي بالا را با د ّقت بيشتري بررسي كنيم ،درم ييابيم كه آنها با وجود مشترک
بودن موضوعاتشان ،کامل ًا با هم متفاوت هستند .بخشي از مطالب اين مت نها ،مبتني بر
تجارب نويسنده است .به بيان ديگر ،هر شخص با استفاده از حواس ،شناختي از جهان پيرامون
خود پيدا مي‌كند و آنچه در گفتار يا نوشتار وي م يآيد ،بازنمو ِد همان شناخت است .مثل ًا
وقتي نويسنده در متن يك م يگويد « :در سال های آغازین دبستان ،استفاده از مداد توصیه
م یشود و نه خودکار .مداد برای تمری ِن خو شخ ّطی مناس بتر است .به دلیل ُکندی حرکت
مداد ،لغز شها هم به حداقل م یرسد .درضمن لغز شهای مدادی قابل پاک شدن و اصلاح
است ،». . ..ا ّطلاعاتي را كه در مورد مداد دارد ،براي خواننده بيان مي‌كند .در واقع ،او قبل ًا در
جهان پيرامون خود مداد را ديده و از آن استفاده كرده است و به خاطر دارد تا كلاس سوم،
مع ّلم به آنها اجازه نم يداد با خودكار بنويسند .هنگامي كه م ينويسد ،همان چيزي را گزارش
مي‌كند كه ديده ،شنيده و لمس كرده است .به بيان ديگر ،مطالب او مبتني بر حواس است.
اين نوع نوشته ها ،متن های عيني و محسوس هستند.
بخش ديگري از مطالب مت نهاي يك تا پنج ،برخاسته از ذهن و تخ ّيل است؛ يعني نويسنده
از محدودة حواس ظاهر ،فراتر رفته و وارد فضاي ذهن شده است .به دليل گستردگي ذهن،
به تعداد انسا نها و با تو ّجه به خ ّلقيت آنها م يتوان انتظار داشت ،مت نهاي متعددي دربارة
هر موضوع ،توليد شود .مثل ًا نویسندۀ متن شمارۀ پنج با ديدن قلم ،در ذهنش ،خاطر‌هاي
تداعي شده است .نويسندة متن شمارة سه نيز به طور غيرمستقيم مسائل اخلاقي را با بيان
ويژگ يهايي براي مداد به انسان گوشزد مي‌كند .در اين نوشت هها ،به دليل وسعت فضاي ذهن،
تفاو تها چشمگير خواهد بود .اين نوع نوشت هها كه در فضاي ذهن ،رشد و پرورش م ييابند،
ذهني هستند.
بديهي است که فضای نوشت هها ،تلفيقي از فضاهای عینی و ذهنی است؛ مثل ًا در متن شمارة
چهار ،نويسنده برخي از ويژگ يهاي ظاهري مداد را بيان كرده و هم زمان جملاتي نيز از فضاي
ذهن خود نوشته است؛ ا ّما در برخي از مت نها فضاي عيني ،برجست هتر است (مانند نوشتة
شمارة يك) و در بعضي فضاي ذهني غلبه دارد (مانند نوشتة شمارة سه).
32
