Page 109 - Ky yeu Hoi thao khoa hoc Con duong... (21x29)

Con ñöôøng xuaát döông cuûa ñoàng chí Traàn Phuù qua ñòa baøn thaønh phoá Moùng Caùi .109

Chiều ngày 17/7/1926, đoàn 8 người gồm: Lê Duy Điếm, Phan Trọng Bình, Nguyễn
Ngọc Ba, Nguyễn Văn Lợi, Nguyễn Văn Đắc, Nguyễn Văn Khang, Phan Trọng Quảng
và Trần Phú đã vượt qua biên giới thoát hiểm (đoàn đại biểu 3 người của Việt Nam Cách
mạng Đảng, chỉ có một mình đồng chí Trần Phú đi thoát) .
(1)
Như vậy, Vinh là nơi đồng chí Trần Phú xuất phát, Hà Nội là nơi dừng chân, Hải
Phòng nơi đón đưa, Mũi Ngọc - Móng Cái là nơi đồng chí Trần Phú xuất dương sang
Quảng Châu theo đường liên lạc gặp Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và Nguyễn

Ái Quốc thực hiện nhiệm vụ, trọng trách lý tưởng cách mạng được giao phó.
Ngày 18/7/1926, hai cán bộ của Tổng bộ (Lê Quảng Đạt và Ả Sần) được Nguyễn Ái
Quốc phái từ Quảng Châu về Đông Hưng tìm đến trạm liên lạc bến đò Nà Sáo Tù đón
đoàn (Trạm liên lạc bến đò Nà Sáo Tù của Tổng bộ giao cho gia đình ông Đỗ Viết Khang

(tức ông Cộc), một người Việt Nam yêu nước quê gốc ở xã Xuân Ninh (Móng Cái). Ông
theo gia đình sang Đông Hưng từ năm 16 tuổi, năm 1926 ông 57 tuổi. Ông đã tham gia
Việt Nam Quang phục Hội và Việt Nam Quang Phục quân của cụ Phan Bội Châu. Từ
năm 1923, ông được giao phụ trách cửa ngõ liên lạc với trong nước ở Đông Hưng. Sau
khi Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên thành lập, Tổng bộ vẫn sử dụng trạm liên lạc
này. Ông Cộc cùng gia đình dựng một ngôi nhà tranh nhỏ ở bến đò Nà Sáo Tù bên bờ Bắc
sông Bắc Luân đối diện với Móng Cái, làm nghề chèo đò, câu cá vừa có kế sinh nhai vừa
để che mắt địch).

Bến đò Nà Sáo Tù, Trạm liên lạc tại Đông Hưng (Trung Quốc) của Tổng bộ giao cho gia đình
ông Đỗ Viết Khang (tức ông Cộc) đón đoàn xuất dương của đồng chí Trần Phú đi qua, năm 1926

(1) Trần Phú tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007, tr.47.