Page 108 - Ky yeu Hoi thao khoa hoc Con duong... (21x29)

108. THAØNH UÛY MOÙNG CAÙI

Đoàn lên đường xuất dương vào dịp Hội Tây (Quốc khánh Pháp ngày 14/7) đám công
chức an ninh có lơ là kiểm soát, nhưng ở trên xe lửa cũng như trong khách sạn, các tốp
đều tuân theo cách đi đứng bí mật, đảm bảo xuất dương an toàn.

Sáng ngày 15/7/1926, đoàn lên xe lửa xuống Hải Phòng, lưu lại khách sạn Việt Nam
Lâu ở phố Hàng Cháo khoảng 2 ngày chờ tàu thủy.

Chiều ngày 16/7/1926, đoàn xuống tàu đi Mũi Ngọc (Móng Cái).

Sáng ngày 17/7/1926, tàu đến bến Mũi Ngọc. Đoàn xuất trình giấy tờ qua cửa kiểm
soát của cảnh sát Tây. Quãng đường từ Mũi Ngọc đến Móng Cái dài 15 cây số, không
có xe, đoàn phải đi bộ. Đường đi chỉ có cát với những bụi dứa dại, không có xóm làng,
thời tiết nắng oi bức. Trong đoàn có đồng chí Trần Phú sức khỏe không tốt, được đồng
chí Phan Trọng Quảng 17 tuổi xách vali giúp. Đoàn đi được khoảng 11 cây số tới Giếng

Guốc . Sau khi nghỉ ngơi uống nước, đoàn tiếp tục cuộc hành trình tìm đường mòn ra bờ
(1)
sông Bắc Luân (Móng Cái) nơi biên giới. Đến đây, Lê Duy Điếm quên đường, anh bảo cả
đoàn ngồi chờ để anh đi dò đường. Đợi hơn một giờ đồng hồ vẫn chưa thấy Lê Duy Điếm
trở lại. Cả đoàn rất sốt ruột. Cùng lúc đó, có một người đàn ông dáng khả nghi đến tò mò
hỏi chuyện các anh một lúc rồi bỏ đi.

Thấy tình huống diễn ra không thuận, cả đoàn hội ý bàn kế hoạch đối phó một khi
xảy ra chuyện không may. Mọi người quyết định không đợi Lê Duy Điếm nữa, cứ chiếu
theo phương Bắc mà tìm đường ra biên giới, nếu địch phát hiện ra đuổi theo thì quăng
hết vali, cặp để chạy cho dễ. Đoàn vừa ra khỏi xóm Pồ Hển thì gặp lại Lê Duy Điếm quay
trở lại cho biết đã tìm ra đường, vừa đi được một quãng thì thấy ở đằng xa một toán lính
đang đi lại. Mọi người quẳng hết cặp, vali lại chạy băng qua cánh đồng, vượt đồi Phổ
Xíu Lẻng tới bờ sông nhảy xuống nước lội sang bờ bên kia là đất Trung Quốc. Trong lúc

chạy, hai đồng chí Tôn Quang Phiệt và Hoàng Tùng chạy chậm, chưa kịp tới bờ sông
thì bị lính biên phòng bắt giữ. Còn lại 8 đồng chí tới giữa dòng chỗ nước sâu, gặp đò của
trạm liên lạc của ta ở phía Trung Quốc kịp ra đón. Đò đã đưa 8 người trong đoàn vượt
qua biên giới.

Bến tàu Mũi Ngọc, xã Bình Ngọc Điểm dừng chân trên đồi
(Móng Cái), nơi đoàn xuất dương của đồng chí của đoàn xuất dương Trần Phú, tháng 7/1926
Trần Phú đi qua, tháng 7/1926

(1) Giếng cổ lâu đời được xây theo kiểu xếp chèn đá, đường kích 1,5 m, sâu 3 - 4m.