Page 164 - Ky yeu Hoi thao khoa hoc Con duong... (21x29)

164. THAØNH UÛY MOÙNG CAÙI

MÓNG CÁI - ĐỊA ĐẦU ĐÔNG BẮC, NƠI DỪNG CHÂN CUỐI CÙNG
CỦA ĐỒNG CHÍ TRẦN PHÚ TRÊN ĐƯỜNG SANG TRUNG QUỐC

HOẠT ĐỘNG CÁCH MẠNG

@ Đồng chí Vũ Thế Kỳ

Nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Móng Cái

óng Cái nằm ở vùng Đông Bắc Tổ quốc, nơi bắt đầu chữ S của bờ biển Việt
Nam, có diện tích tự nhiên 515km , dân số gần 8 vạn người, gồm 17 đơn vị
2
Mhành chính: 5 phường, 12 xã. Từ trước đến nay, Móng Cái luôn chiếm vị trí
chiến lược quan trọng của tỉnh Quảng Ninh và cả nước về chính trị, kinh tế, quốc phòng,

an ninh, đối ngoại, là cửa ngõ quan trọng thông thương với các tỉnh phía Nam Trung
Quốc và các nước trong khu vực.

Do có vị trí quan trọng như vậy, mảnh đất và con người nơi đây đã hun đúc và hình
thành truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm từ rất sớm. Thế kỷ XI, nhân dân địa
phương đã tham gia đạo quân của Lý Thường Kiệt chống quân xâm lược nhà Tống, thế
kỷ XIII tham gia đánh quân Nguyên - Mông, thế kỷ XVIII tham gia đánh quân xâm lược
Mãn Thanh và thế kỷ XIX, XX cùng nhân dân cả nước kiên cường chống thực dân Pháp,
đế quốc Mỹ để bảo vệ chủ quyền, nền độc lập, tự do của Tổ quốc.

Khi được tin lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc từ Pháp sang Liên Xô, rồi về Trung Quốc để
thành lập tổ chức cách mạng những người yêu nước Việt Nam tại Quảng Châu, lấy tên

là Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, ngày 16/7/1926, Đoàn cán bộ Hội Hưng Nam
(một tổ chức cách mạng được thành lập ở Vinh năm 1925), trong đó có đồng chí Trần
Phú, đi tàu thủy từ Hải Phòng đến Mũi Ngọc (Móng Cái) để sang Trung Quốc hoạt động
và thực hiện những nhiệm vụ của tổ chức giao cho.

Từ Mũi Ngọc, đoàn đến Giếng Guốc qua xóm Pồ Hển, bến đò Nà Sáo Tù (Nà Sếu)
trên sông Bắc Luân để sang Trung Quốc. Do bị địch phát hiện, hai đồng chí trong đoàn
là Hoàng Văn Tùng và Tôn Quang Phiệt bị địch bắt, 8 đồng chí còn lại được một thanh
niên 21 tuổi là Đỗ Đức Nghiệp người làng Xuân Ninh, con trai ông Đỗ Phát Khang (còn
gọi là ông Cộc), một cơ sở cách mạng làm nghề chèo đò tại bến đò Nà Sáo Tù, cứu thoát

và đưa sang Trung Quốc an toàn.
Năm 1963, Hội đồng khoa học Viện Bảo tàng Cách mạng Việt Nam thành lập đoàn
khảo sát con đường ra nước ngoài của đồng chí Trần Phú, đã xác minh đầy đủ chi tiết con

người, sự kiện liên quan. Bến tàu Mũi Ngọc, Giếng Guốc, bến đò Nà Sáo Tù, quê hương
gia đình họ Đỗ ở xã Xuân Ninh được xác định và trở thành địa danh lịch sử cách mạng
của địa phương gắn liền với tên tuổi đồng chí Trần Phú.

Sự kiện lịch sử đó chứng minh rằng nhân dân thành phố Móng Cái đã có một truyền
thống cách mạng lâu đời trong những thời kỳ đầu chống Pháp cũng như trong thời kỳ chủ