Page 161 - Ky yeu Hoi thao khoa hoc Con duong... (21x29)

Con ñöôøng xuaát döông cuûa ñoàng chí Traàn Phuù qua ñòa baøn thaønh phoá Moùng Caùi .161

tàu khách nằm trên tuyến đường thủy từ Hải Phòng đi Hồng Gai, Móng Cái của Việt
nam rồi đi Bắc Hải, Quảng Châu, Trung Quốc. Tuy nhiên, bến tàu Mũi Ngọc không được
xây dựng kiên cố, không có cầu tàu, trên bờ chỉ là khu đất rộng vài nghìn mét vuông để
hành khách dừng chân trước khi qua cửa kiểm soát. Tại bến tàu Mũi Ngọc, khi thủy
triều xuống để lộ ra doi cát, chỉ có những luồng lạch mới có nước. Tàu muốn vào cặp bến
phải chờ thủy triều lên. Vì vậy, hiện nay bến tàu Mũi Ngọc đã chuyển về Dân Tiến, cách

Móng Cái 10km.
- Giếng Guốc (ngã ba Giếng Guốc, thuộc địa bàn phường Hải Hòa ngày nay) là nơi

đoàn xuất dương của đồng chí Trần Phú dừng chân nghỉ giải lao trước khi ra biên giới.
Giếng Guốc là một cái giếng cổ có từ lâu đời, nổi tiếng trong vùng và đã đi vào tâm thức
của Nhân dân địa phương. Giếng Guốc được xây dựng theo kiểu xếp chèn đá, đường
kính 1,5m, sâu 3 - 4m, nước đầy ắp quanh năm. Khi đoàn xuất dương của đồng chí Trần
Phú dừng chân nơi đây, mọi người đều đến bên Giếng Guốc rửa mặt, tay chân cho mát
mẻ. Năm 1998, để nâng cấp mở rộng đường từ Móng Cái đi Trà Cổ phục vụ đi lại, Giếng
Guốc đã lấp đi; đến nay còn dấu vết trên mặt đường rất rõ. Hiện hai khu vực bên đường
Xuân Lan - Giếng Guốc, Nhân dân đã xây dựng nhà kiên cố 2 - 3 tầng. Tuy nhiên gần
Giếng Guốc có một ô đất trống rất thuận tiện cho việc xây dựng một tiểu cảnh, trong đó
có bia kỷ niệm để ghi lại sự kiện đoàn xuất dương của đồng chí Trần Phú qua đây ngày
17/7/1926.

- Xóm Pồ Hển cách Giếng Guốc khoảng 2 - 3 km (thuộc phường Hải Hòa, thành phố
Móng Cái) là nơi đoàn xuất dương của đồng chí Trần Phú dừng chân ngồi chờ đồng chí
giao liên tìm đường ra biên giới. Theo lời kể của các nhân chứng lịch sử thì Pồ Hển là
một xóm nhỏ, có cả người Việt lẫn người Hoa sinh sống. Nơi đoàn xuất dương của đồng
chí Trần Phú ngồi chờ ở dưới rặng tre rìa làng, gần cánh đồng. Khi khảo sát lập hồ sơ di
tích, chính người khảo sát đã đến khu vực này nghiên cứu, tìm hiểu nhiều lần nhưng vẫn
chưa xác định được địa điểm dừng chân của đồng chí Trần Phú ngày 17/7/1926.

- Đồi Trần Phú trước có tên tiếng Hán là đồi Hỏa Thiêu Lĩnh thuộc địa phận phường
Hải Hòa (Móng Cái), diện tích khoảng 3.000m , ở độ cao 30 - 40m, nằm sát bờ sông biên giới
2
- Ka Long. Đồi Trần Phú nơi đoàn xuất dương của Trần Phú ngày 17/7/1926 dừng chân
cuối cùng trước khi vượt biên giới đi Quảng Châu, Trung Quốc. Chuyến xuất dương này
là dấu mốc lịch sử quan trọng trong cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Tổng Bí
thư đầu tiên của Đảng ta. Năm 1963, di tích đồi Trần Phú đã được đoàn khảo sát của

Viện Bảo tàng Cách mạng Việt Nam (nay là Bảo tàng Lịch sử quốc gia) đến nghiên cứu,
tìm hiểu về chuyến xuất dương của đồng chí Trần Phú vào tháng 7/1926. Khi đó, đồi Hoả
Thiêu Lĩnh đã được đoàn đổi tên thành đồi Trần Phú. Hiện trên đỉnh đồi đặt một tấm bia
ghi lại sự kiện đoàn xuất dương của đồng chí Trần Phú dừng chân nơi này.

Ngày 17/9/2012, di tích lịch sử đồi Trần Phú được xếp hạng di tích cấp tỉnh; Đây là
cơ sở pháp lý quan trọng khẳng định các giá trị văn hóa, lịch sử của đồi Trần Phú, đồng
thời cũng là căn cứ để bảo tồn, phát huy những giá trị của di tích; là địa chỉ đỏ trong việc
giáo dục cho thế hệ trẻ về tinh thần yêu nước và truyền thống đấu tranh cách mạng của
các thế hệ cha ông, đặc biệt là tấm gương về lòng yêu nước, quyết chí tìm đường, tìm cách