Page 19 - Trinh bay DTN Dan Phuong full 15-3
P. 19
Naêm 1907, moät phaân hieäu cuûa tröôøng Ñoâng Kinh
Nghóa Thuïc ñaët taïi Goái Thöôïng (Taân Hoäi ngaøy nay) do
oâng Nguyeãn Vaên Hoaùn toå chöùc. Vôùi noäi dung “Naâng cao
daân trí, chaán khôûi daân khí, ñaøo taïo nhaân taøi”, nhieàu baøi
giaûng keùo daøi haøng thaùng, Nhaân daân caùc vuøng laân caän
ñeán nghe raát ñoâng. Nhieàu ngöôøi nhieät tình goùp tieàn ñeå
chi phí cho ngöôøi du hoïc xuaát döông theo phong traøo
Ñoâng Du cuûa cuï Phan Boäi Chaâu. Tröôøng cöû hai ngöôøi
thuoäc phaân hieäu laø Nguyeãn Vaên Phuù ôû Haï Hoäi vaø Nguyeãn
Khaéc Nieäm ôû Phuù Dieãn ñi hoïc taïi Trung Quoác.
Phaân hieäu ôû ñaây coøn phaùt trieån caùc hình thöùc dieãn
thuyeát, bình vaên ôû moät soá nôi nhö Thuùy Hoäi, Ñan Hoäi.
Sau moät thôøi gian hoaït ñoäng, tröôøng bò giaûi taùn vì thöïc
daân Phaùp trôû maët khuûng boá. Phaân hieäu ôû Goái cuõng khoâng
theå toàn taïi bôûi söï ñaøn aùp cuûa chuùng vaøo cuoái naêm 1907.
AÙnh saùng môùi buøng leân laïi bò daäp taét ngay. Nhöng
ngöôøi Ñan Phöôïng, gaùi trai Ñan Phöôïng quyeát khoâng
chòu nuoát haän, ngoài nhìn queâ höông bò giaøy xeùo. Hoï nhaéc
nhôû nhau:
“Sao chæ aâm thaàm buoàn theá söï
Ñöôøng xöa khoù noùi haõy ngaång ñaàu” (1)
Tuy coù luùc phong traøo taïm laéng nhöng laïi coù luùc vuøng
leân. Ngoïn löûa hôøn caêm cöù aâm æ chaùy.
Ngaøy 27/6/1908, trong vuï Haø Thaønh ñaàu ñoäc, ngöôøi
Ñan Phöôïng cuõng coù maët tham gia döôùi söï laõnh ñaïo cuûa
nhöõng nhaân só hoaït ñoäng trong löïc löôïng nghóa quaân
Ñeà Thaùm.
(1) Trích trong boä “Coå kim truyeàn luïc” goàm 4 taäp thô vaên, in vaøo muøa ñoâng
naêm Ñinh Muøi (1907) taïi Haï Moã.
19
