Page 114 - Microsoft Word - Tarmoq_texnologiyalari_O˘quv_qo˘llanma_2022

IV-BOB. INTERNET- GLOBAL KOMYUTER TARMOG’I

*************************************************************

4.1. INTERNET PAYDO BO’LISHINING TARIXI

Reja:

1. Internet xizmati rivojining holati va kelajagi

2. Internet xizmatlari. On-line va of-line texnologiyalar

3. Elektron pochta xizmati va uning afzalliklari

4. Internetda axborot havfsizligi

Asosiy terminlar: Internet xizmatlari, Telnet, FTP, E–mail, Whois, faks,

elektron tarjimon, shlyuzlar, Copher, WAIS, WWW, HTML, Web–texnologiya,

Web–sahifalar, Web–sayt, URL, HTTP, CGI, «butun dunyo o’rgimchak to’ri»,

dizayn, rassom, Web–master, yozuvchi, kontent–master, analitik, server

administratori.

1. Internet xizmati rivojining holati va kelajagi

Informasion–kompyuter texnologiyasi muhitida innovasiya jarayoni juda

yuqori suratlar bilan o’sayotgani odatiy holga aylanib bormoqda. Ayniqsa, bu

internet global tarmog’i uchun harakterlidir. Hozir Internet nafaqat behisob

hajmdagi axborotga ega bo’lgan global kompyuter tarmog’i hisoblanishi bilan

birga behisob odamlar uchun prinsipial yangi muloqot qilish muhitiga aylanib

bormoqda. Internet gorizontal usul, deb atalishi mumkin bo’lgan yangi insoniy

muloqot usulini kashf etmoqda. U paydo bo’lgunga qadar muloqot va axborot

tarqalishi asosan vertikal tarzda bo’lgan. Masalan, avtor kitob yozadi, o’quvchilar

uni o’qiydi, radio va televideniya eshittirish va ko’rsatuv uzatadi–tamoshabin va

tinglovchilar uni ko’radi va tinglaydi, gazeta yangiliklar nashr qiladi–obunachilar

uni o’qiydi va h.k. Unga talab juda yuqori bo’lsada, teskari aloqa umuman yo’q

edi. Gazetalarga yuboriladigan xatlar, radio va teleko’rsatuvlardagi talab va

mulohazalar yuqoridagi fikrimizga guvohlik berib turibdi. Konkret bir kitob

o’quvchilari o’rtasida, konkret uzatuv tinglovchilari o’rtasida axborot almashuvi

113