Page 22 - หนังสือ พุทธศิลป์วัดเกษตราราม
P. 22
พุทธศลป์ วัดเกษตราราม
ิ
ประเพณีท าบุญวันสงกรานต์
สงกรานต์ เป็นประเพณีปีใหม่
ของประเทศไทย ลาว กัมพูชา พม่า ชน
กลุ่มน้อยชาวไตแถวเวียดนาม และ
มณฑลยูนานของจีน ศรีลังกา และ ทาง
ตะวันออกของประเทศอินเดีย สงกรานต์
เป็นค าสันสกฤต หมายถึง การเคลื่อนย้าย
ซึ่งเป็นการอุปมาถึงการเคลื่อนย้ายของการ
ประทับในจักรราศี หรือ คือการเคลื่อน
ขึ้นปีใหม่ในความเชื่อของไทย และ บางประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ชาวต่างประเทศเรียกว่า
“สงครามน้ า”
ตามหลักแล้ว เทศกาลสงกรานต์ถูกก าหนดตามการค านวณโดยหลักเกณฑ์ในคัมภีร์
สุริยยาตร์โดยวันแรกของเทศกาลซึ่งเป็นวันที่พระอาทิตย์ยกเข้าสู่ราศีเมษ (ย้ายจากราศีมีนไปราศี
เมษ) เรียกว่า “วันมหาสงกรานต์” วันถัดมาเรียกว่า “วันเนา” และ วันสุดท้ายซึ่งเป็นวันเปลี่ยนจุล
ศักราช และ เริ่มใช้กาลโยคประจ าปีใหม่ เรียกว่า “วันเถลิงศก” จากหลักการข้างต้นนี้ ท าให้
ปัจจุบันเทศกาลสงกรานต์มักตรงกับวันที่ ๑๔-๑๖ เมษายน (ยกเว้นบางปี เช่น พ.ศ. ๒๕๕๑
และ พ.ศ. ๒๕๕๕ ที่สงกรานต์กลับมาตรงวันที่ ๑๓-๑๕ เมษายน) อย่างไรก็ตามปฏิทินไทยใน
ขณะนี้ก าหนดให้เทศกาลสงกรานต์ตรงกับวันที่ ๑๓-๑๕ เมษายน ของทุกปี และ เป็น
วันหยุดราชการ
สงกรานต์ เป็นประเพณีเก่าแก่ของไทยซึ่งสืบทอดมาแต่โบราณคู่มากับประเพณีตรุษ จึงมี
การเรียกรวมกันว่า ประเพณีตรุษสงกรานต์ หมายถึง ประเพณีส่งท้ายปีเก่า และ ต้อนรับปีใหม่
ค าว่าตรุษเป็นภาษาทมิฬ แปลว่าการสิ้นปี
พิธีสงกรานต์ เป็นพิธีกรรมที่เกิดขึ้นในสมาชิกในครอบครัว หรือ ชุมชนบ้านใกล้เรือนเคียง
แต่ปัจจุบันได้เปลี่ยนไปสู่สังคมในวงกว้าง และ มีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนทัศนคติ และ ความเชื่อไป ใน
ความเชื่อดั้งเดิมใช้สัญลักษณ์เป็นองค์ประกอบหลักในพิธี ได้แก่ การใช้น้ าเป็นตัวแทน แก้กันกับ
ความหมายของฤดูร้อนช่วงเวลาที่พระอาทิตย์เคลื่อนเข้าสู่ราศีเมษ ใช้น้ ารดให้แก่กันเพื่อความชุ่มชื่น
มีการขอพรจากผู้ใหญ่การร าลึก และ กตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับ ในชีวิตสมัยใหม่ของสังคมไทย
เกิดประเพณีกลับบ้านในเทศกาลสงกรานต์ นับวันสงกรานต์เป็นวันครอบครัวในพิธีเดิมมีการสรงน้ า
พระที่น าสิริมงคลเพื่อให้เป็นการเริ่มต้นปีใหม่ที่มีความสุข ปัจจุบันมีพัฒนาการ และ มีแนวโน้มว่าได้
หน้า ๑๘
