Page 17 - Trinh bay huyen Quoc Oai

làm kế sinh nhai, biết chọn lọc hạt tốt để làm giống cho các mùa sau.

Việc làm mạ của nông dân cũng có tiếng trong vùng vì sớm quy hoạch
trà mạ gần làng, đất tốt, đủ nước; vì thế không chỉ đủ mạ cấy cho
mình mà còn dư thừa để trao đổi hoặc bán cho các làng khác. Truyền
thống thâm canh lâu đời, việc chăm sóc lúa được rút kinh nghiệm và
truyền lại cho đời sau nên lúa khá tốt, năng suất luôn vào loại cao so
với các làng lân cận . Việc đi lại ngoài đồng, kể cả thu hoạch, người
(1)
dân thường kết hợp cả đường bộ và đường thủy nên hầu như các gia
đình đều có thuyền nan. Đất đai canh tác hình thành ba vùng sản
xuất khác nhau, vùng bãi chuyên trồng các loại hoa màu và cây công
nghiệp; vùng vàn trồng hai vụ lúa là vùng đất đai màu mỡ và có năng
suất cao, vùng bán sơn địa, trồng sắn, khoai, phát triển chăn nuôi.
Sách “Sơn Tây tỉnh địa chí” ghi chép lại: “Dân Phủ Quốc thường làm
giàu bằng nghề nông”, “Việc canh nông rất phồn thịnh. Nhân dân
trồng lúa, ngô, kê, sắn, trầu không, chè, thầu dầu, các loại hoa quả” .
(2)
Nơi đây cũng nổi tiếng với nhiều sản phẩm nông nghiệp như vải Bất
Lạm, trám Sơn Lộ, trầu không Hoàng Xá...

Gắn liền với sản xuất nông nghiệp, sinh sống ở vùng ven hai con
sông lớn là sông Tích và sông Đáy, người dân Quốc Oai đã có truyền
thống trị thủy hàng nghìn năm. Đê ở Quốc Oai có từ thế kỷ XI. Hệ
thống đê ven sông Đáy được xây dựng từ thời Lý đến thời Trần, từ đó
qua các triều đại từ thời Lê đến thời Nguyễn hệ thống đê tiếp tục được
bồi đắp. Đê điều ngoài sự quản lý chung của Nhà nước thì đều giao
từng đoạn cho các tổng, làng, xã quản lý. Các làng, xã lập ra lực lượng
bảo vệ đê điều, lập khoán ước cụ thể. Đến năm 1941, đê sông Hát địa
bàn phủ Quốc Oai có chiều dài 21km, gồm 21 điếm sở.

Ngoài nông nghiệp, huyện còn có nhiều nghề thủ công: nghề mộc
nề, nghề đan lát, nghề làm nón, áo tơi, thùng chão, đóng cối xay...
Một số nghề cổ truyền nổi tiếng như nghề làm đá hoa (Phượng Cách,
Sài Sơn), nghề đắp vẽ (Đồng Bụt). Sách “Lịch triều hiến chương
loại chí” viết về nghề trồng dâu nuôi tằm ở các xã huyện Yên Sơn

(1) Ủy ban nhân dân huyện Quốc Oai, Lịch sử - văn hóa Quốc Oai, Nxb. Lao
động, Hà Nội, 2010, tr.544.
(2) Phạm Xuân Độ, Sơn Tây tỉnh địa chí, 1941, tr.220.

17