Page 59 - Trinh bay huyen Quoc Oai

(huyện Thạch Thất) tuyên truyền giác ngộ quần chúng và đi sâu vào
một số quần chúng nghèo khổ, tập hợp họ dưới hình thức “phường hoa
đăng”, một tổ chức hợp pháp. Từ Hương Ngải, đồng chí đã đến được
một số nơi khác như Phụng Thượng, Lục Rã, Phương Độ (Phúc Thọ)
để tuyên truyền vận động và gây cơ sở cách mạng. Như vậy, trong thời
gian từ giữa năm 1938 đến cuối năm 1939, Chi bộ Đa Phúc đã quán
triệt nhiệm vụ của cấp trên giao cho, lại có bước phát triển mới, đã
gây được phong trào và cơ sở cách mạng ở một số huyện khác, xóa bỏ
sự bó hẹp trong khuôn khổ phong trào cách mạng ở địa phương làm sứ
mệnh lãnh đạo phong trào cách mạng tỉnh Sơn Tây.
Bước sang năm 1939, tình hình không mấy thuận lợi cho phong
trào cách mạng. Ngoài nước, nguy cơ chiến tranh thế giới đã xuất
hiện. Ở trong nước, bọn thống trị tăng cường đàn áp phong trào quần
chúng và vơ vét, bóc lột Nhân dân để chuẩn bị chiến tranh.
Ngay từ đầu năm, theo lệnh của quan thầy, Tri phủ Quốc Oai lấy
cớ theo dõi “chính trị phạm” đã đòi đồng chí Nguyễn Văn Thọ - cán bộ
chủ chốt của phong trào, đến phủ đường để trực tiếp khủng bố tinh
thần và buộc phải lên trình điện Chánh sứ Sơn Tây. Âm mưu của
chúng là vừa đe dọa trước mắt vừa khủng bố sau này.
Tri phủ Quốc Oai còn cho lính về Đa Phúc khám xét kiểm soát
người lạ mặt, bắt “chính trị phạm” trình diện... nhằm uy hiếp tinh
thần quần chúng cách mạng Đa Phúc - Thụy Khuê.
Những sự đe dọa, khủng bố tinh thần nói trên, tuy chưa gây tổn
thất đối với cơ sở và phong trào ở đây nhưng cũng làm cho cán bộ hoạt
động khó khăn hơn.

Tuy vậy khoảng tháng 5 - 6/1939, Chi bộ Đa Phúc đã tổ chức được
18 người với danh nghĩa thợ thủ công ở Đa Phúc - Thụy Khuê đến học
tập máy dệt ở Hương Ngải để nói chuyện cách mạng. Việc này có ảnh
(1)
hưởng tốt đối với một số thợ dệt ở đây.
Tiếp đó, một tổ chức quần chúng với danh nghĩa bề ngoài là “Phường
hoa đăng”, nhưng bên trong là một tổ chức quần chúng cách mạng với
cái tên “Song hương tế bần” ra đời. Hội được tổ chức chặt chẽ, có điều
lệ, có ban trị sự. Hình thức hoạt động từ thấp như vui chơi, rước đèn,
múa sư tử..., tiến dần lên vận động đời sống mới, xóa bỏ hủ tục, tương
trợ lẫn nhau lúc khó khăn. Hội đã thu hút đông đảo quần chúng.
Nhưng do tình hình đã thay đổi, bọn thống trị tìm cách khủng bố, lại
không có sự chỉ đạo của Đảng, nên cuối năm 1939 hội dần dần tan rã.

(1) Đồng chí Phan Trọng Tuệ hướng dẫn đến nhà ông Vương Duy Quỳnh.

59