Page 75 - Bulten86_NET23

Gagavuzlar

Tarih Gagavuz

Gagavuz Türkleri Oğuz Türkleri
boyundan gelen Ortodoks
Hristiyan bir Türk toplulu- 1990 yılında
ğu olarak bilinirler. Köken-
leri ile ilgili olarak çok sayı-
da görüş ileri sürülmüştür. Moldova ‘dan
Tarihçiler tarafından genel
kabul gören görüş Gaga-
vuzların Oğuzlar, Kumanlar, ayrılarak
Peçenekler gibi farklı Türk
boylarının karışması ve kay-
naşması ile ortaya çıktıkları bağımsızlık-
görüşüdür. İlk defa 14. yy.’da
Balkanlarda bugünkü Bulga- larını
ristan sınırları içinde merke-
zi Balçık şehri olan bir devlet
kuran Gagavuzlar, Yıldırım ilân ettiler.
Bayezit ‘in Balkanları fethiy-
le birlikte 14. yüzyılın baş-
larından itibaren Osmanlı
hâkimiyeti altına girmişler- Böylece Gagavuzların
dir. 20. yüzyılın başlarına büyük bir bölümü Mol-
kadar Türkiye Türkleri ile dova sınırları içerisinde
aynı devletin vatandaşı ola- kalmıştır. Sovyetler Birli-
rak yaşamışlardır. 18. yy.’da ğini etkileyen glasnost ve
Osmanlı-Rus savaşları, Bul- perestroyka hareketleri
garların baskıları ve Rusların doğrultusunda 1987 yılın-
teşviki gibi sebeplerle Besa- da Gagavuz Halk Hareketi
rabya bölgesine yerleşmiş- kurulur.
ler, 1770 yılında Moldova ‘da 20 Ağustos 1990 ‘da Ga-
ilk defa biri Çadır diğeri Orak gavuz Türkleri Moldova
olan yerleşim yerlerini kur- ‘dan ayrılarak bağımsızlık-
muşlardır. larını ilân ederler. Gaga-
1917 Ekim devrimi ile vuz meclisi kurulur. Mol-
birlikte Sovyetler Birliği’nin dova parlamentosunun
kurulmasının ardından, Sta- Gagavuzların özel sta-
lin zamanında Gagavuzla- tüsünü kabul etmesi ile
Gagavuzların etnik kökenleri hakkında çok rın bir kısmı Ukrayna, diğer birlikte Gagavuzlar 1994
kısmı ise Moldova SSCB ‘ye
sayıda teori bulunmaktadır. Bazı tarihçilere bağlanmışlardır. Gagavuz- yılında «Gagavuz Yeri»
(Gagavuziya) adını taşıyan
lar 1940-41 yılları arasında
göre Gagavuzların geçmişi, Gökoğuzlara Sovyet idaresi, 1941-1944 bir otonom bölgeye sahip
yılları arasında Romenlerin olurlar.
dayanmaktadır. Başka bazı tarihçilere hâkimiyeti altında kalmışlar- Gagavuz Otonom bölge-

göre Gagavuzlar, Keykavus’un ardından dır. yaşadıkla- si parlamentosu 1993 yı-
lında Latin alfabesine geç-
Gagavuzların
Sarı Saltuk liderliğinde Dobruca’ya gelip rı Besarabya bölgesi 1947 me kararı almış ve 1996
yılında Latin Alfabesine
Paris Antlaşması ile Sovyet-
yerleşen Selçuklu Türkleri ‘dir. ler Birliği ’ne bağlanmıştır. geçilmiştir.

72 73