Page 13 - Haydarpaşa Lisesi Simya Kimya 2021
P. 13
Kimya biliminde Câbir’in açmış Klorür asiti ile nitrat asitinin elde Râzî ilk defa Orta-
olduğu yoldan giderek yapısal edilmesi için reçeteler vermiş, doğu ülkelerinin
dönüşüm kuramını benimsemiş- ”damıtılmış şap suyu” (ruh el- çoğunda yaygın olarak
tir; ancak Câbir gibi Aristotelesçi zac) adını verdiği sülfat asitini görülen çocuk hastalık-
değildir; maddenin oluşumunu bulmuş, karıncaları damıtarak larından çiçek ve kızamığın
dört unsurun birleşmesiyle değil, formik asiti (karınca asiti) ilk kez tanılarını vermiş ve bunlar arasın-
atomların birleşmesiyle açıklama elde etmiştir. Bunların yanısıra daki farkları belirlemiştir.
eğilimindedir. Câbir gibi, bir dizi kostik sodayı (NaOH) ve gliserini
deney yaparak saf elementi elde de bulmuştur. Râzî kendisininde ifade ettiği
etmeye çalışmış ve bu işlemin, üzere kaleme aldığı iki yüzden
maddenin erimesi, çözülme- Razi’nin kimya alanındaki çalış- fazla eseri vardır. Ancak bun-
si, parçalanması, ortaya çıkan malarının yanı sıra, tıp alanındaki lardan sadece elli dokuzu günü-
parçaların farklı parçalarla birleş- çalışmaları da çok önemlidir. müze ulaşabilmiştir. Bunlardan
mesi ve oluşan ürünün çökelmesi Rey’deki bir hastanede doktor birkaçı:
gibi 5 ayrı süreçten geçtiğini olarak görev yapmıştır. Bilimsel El-Hâvi (20 cilt), 907, (Latince
belirtmiştir. bir tutum sergileyerek yerleşik başta olmak üzere 11 dile çevril-
otoriteleri önemsememiş, daha miştir. Döneminin tıp alanındaki
Çalışmaları sırasında yeni kim- çok kendi gözlem ve deneyleri- en ayrıntılı ve bilgi içeren ders
yevî maddeler, yeni yöntemler ne öncelik tanımıştır. Kendisine kitabıdır.)
ve yeni aletler geliştiren Râzî’nin daha çok Hippokrates’i örnek Kitabul-Mansur, 920,
en önemli başarılarından birisi, alan Râzî, hastalarını tedavi süre- Kîtâb sırru sınâ’ati’t-tıb.
farklı organik maddeleri damıt- since dikkatle gözlemiş ve teşhis Kitâbü’t-Tecârib
mak suretiyle çeşitli yağlar, tuzlar ve tedavisini bu gözlemler sıra- Et-Tıbbü’l-Mansûrî.
ve boyalar elde etmiş olmasıdır. sında elde etmiş olduğu bilgiler El-Hâvî yahut el-Câmi’u’l-kebîr...
Aynı zamanda sodyum karbonat ışığında yönlendirmiştir. Teşhis
(soda) ile potasyum karbonat sırasında özellikle nabız, idrar,
(potas) arasındaki farkı ortaya yüz rengi ve terleme gibi gibi
koymuştur. göstergeleri göz önünde bulun- Onur Demirbas
durmuştur.
aCI / hEKİm
13 EBUBEKİR EL-RAzİ Sİmy
