Page 130 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc
P. 130
122 Cẩm Phả - Đất và Người
được dệt bằng chỉ màu, một đầu dây có đính hạt cườm nhiều
màu và so tua dài bằng chỉ đỏ.
Về đời sống tinh thần, người Dao vừa theo các tín
ngưỡng nguyên thủy và nghi lễ nông nghiệp, vừa chịu ảnh
hưởng của cả Nho giáo, Phật giáo và nhất là Ðạo giáo. Thờ
cúng tổ tiên được coi là tín ngưỡng cơ bản của người Dao với
quan niệm về một thủy tổ chung cho cả dân tộc, một nơi quy
tụ đất tổ ở trần gian, thay vì một thiên đường. Vị thủy tổ
của họ là Bàn Hồ, còn gọi là Bàn Vương, được xem là Piền
hùng sỉnh tỉa (Bàn hoàng thánh đế) - vị thánh lớn nhất.
Việc thờ cúng Bàn Hồ liên quan đến vận mệnh của mỗi con
người, mỗi dòng họ và cả dân tộc Dao. Tuy vậy, tín ngưỡng
này vẫn chịu ảnh hưởng sâu đậm của Nho Giáo, Phật giáo
và nhất là Đạo giáo.
Người Dao có những nét riêng trong phong tục tập quán như
lễ đặt tên, lễ cấp sắc, Tết Nguyên đán, hôn nhân, tang ma...
Lễ đặt tên phải nhờ thầy cúng xem giờ, xem tuổi mới làm.
Theo truyền thống, tất cả đàn ông đã đến tuổi trưởng thành
đều phải qua lễ cấp sắc, một nghi lễ vừa mang tính chất của
Ðạo giáo, vừa mang dấu vết của lễ thành đinh xa xưa. Lễ cấp
sắc thường diễn ra trong 1 ngày, làm chay, mức độ tùy thuộc
kinh tế từng gia đình, đồ lễ bắt buộc có vàng mã (nay mua từ
người Kinh, trước đây người Dao có thể tự làm). Lễ cấp sắc có
5 thầy cúng, thường mời từ nơi khác đến.
Tết cổ truyền của người Dao diễn ra, thường sớm hơn nửa
tháng so với Tết của người Kinh nhưng kết thúc thì vào khoảng
thời gian tương tự. Vào những ngày giáp Tết (tháng 12 âm
lịch), dân bản tập trung tại nhà trưởng bản hoặc một nhà theo
phiên để cùng nhau tiến hành “Tết Nhảy” (Nhiàng chầm đao).

