Page 74 - TriÕt häc gi¸o dôc hiÖn ®¹i

76 LÞch sö ®¶ng bé huyÖn ®«ng triÒu tËp I (1930-1975)

bé, ®¶ng viªn, du kÝch vµ nh©n d©n ®· anh dòng hy sinh (trong ®ã cã 3 ®ång chÝ lµ
HuyÖn uû viªn), 22 ng­êi bÞ ®Þch b¾t vµ 200 ng«i nhµ cña d©n bÞ ®èt ch¸y. NhiÒu tÊm
g­¬ng chiÕn ®Êu dòng c¶m vÉn sèng m·i trong ký øc cña nh©n d©n nh­ ®ång chÝ §oµn
V¨n Quynh - §éi tr­ëng du kÝch x· ®­a d©n ®i s¬ t¸n råi v­ît qua c¸c vßng v©y cña ®Þch
trë vÒ vïng nói tiÕp tôc chØ huy du kÝch; ®¶ng viªn Ph¹m V¨n BÝnh, trong khi chiÕn ®Êu
bÞ ®Þch b¾t t¹i Hang §×nh, mÆc dï bÞ tra tÊn cùc kú d· man nh­ng ®ång chÝ ®· c­¬ng

quyÕt cù tuyÖt kh«ng dÉn ®Þch vµo hang. §ång chÝ ®· bÞ ®Þch b¾n ngay cöa hang ®Ó lung
l¹c tinh thÇn ®ång ®éi; mét sè ®ång chÝ kh¸c bÞ th­¬ng nÆng sa vµo tay ®Þch nh­ng vÉn
mét lßng trung kiªn víi §¶ng, nªu cao b¶n lÜnh trung kiªn chiÕn ®Êu ®Õn h¬i thë cuèi
cïng. Tinh thÇn chiÕn ®Êu ngoan c­êng vµ hy sinh anh dòng cña c¸n bé, ®¶ng viªn, du
kÝch vµ nh©n d©n Yªn §øc ®· m·i m·i nªu tÊm g­¬ng s¸ng vÒ lßng trung thµnh víi lý
t­ëng v× ®éc lËp, tù do cña Tæ quèc: “Thµ hy sinh tÊt c¶, chø nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu mÊt
n­íc, kh«ng chÞu lµm n« lÖ”.
Còng vµo thêi ®iÓm nµy tuy mét sè n¬i, trong ®ã cã c¶ §«ng TriÒu ®· giµnh ®­îc
th¾ng lîi, nh­ng nh×n toµn côc trªn chiÕn tr­êng B¾c Bé, thùc d©n Ph¸p ®· thùc hiÖn
®­îc kÕ ho¹ch "lµm trßn ®ång b»ng B¾c Bé" cña R¬ve, më réng ®­îc ph¹m vi chiÕm

®ãng, c­íp ®­îc mét phÇn quan träng nh÷ng vïng ®«ng ng­êi, nhiÒu cña. VÒ phÝa ta,
mÆc dï ®· t¨ng c­êng ®­îc thÕ phßng thñ phÝa b¾c ®ång b»ng B¾c Bé, cñng cè hµnh
lang §«ng T©y, thùc hiÖn chia c¾t ViÖt B¾c víi Liªn khu III, Liªn khu IV, nh­ng do søc
cã h¹n nªn ta ch­a c¶n ®­îc giÆc ë trung du vµ ®ång b»ng. Bªn c¹nh ®ã cßn cã nh÷ng
nguyªn nh©n lµ do ta chñ quan, mÊt c¶nh gi¸c kh¸ nghiªm träng, cã n¬i kh«ng Ýt c¸n
bé, bé ®éi vµ nh©n d©n cho r»ng ®Þa ph­¬ng m×nh ®· "phi chiÕn ®Þa" kh«ng tÝch cùc ®Ò
phßng. C¸c tØnh míi bÞ chiÕm ph¶i tr¶i qua mét thêi kú ®en tèi, song víi tinh thÇn bÊt
khuÊt cña ®¶ng viªn, c¸n bé, bé ®éi, nh©n d©n vµ nh÷ng kinh nghiÖm cña n¨m 1948
phong trµo l¹i ®­îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn, "hËu ph­¬ng ®Þch" l¹i trë thµnh "tiÒn
1
ph­¬ng ta" .
§Ó t¹o chuyÓn biÕn lín cho kh¸ng chiÕn, tranh thñ mÆt thuËn lîi, th¸o gì nh÷ng
khã kh¨n, gi¸ng mét ®ßn nÆng vµo kÕ ho¹ch R¬ve, th¸ng 9 n¨m 1950, Trung ­¬ng §¶ng
vµ Bé Tæng T­ lÖnh ®· quyÕt ®Þnh më ChiÕn dÞch Biªn giíi. ChiÕn dÞch cã môc ®Ých: tiªu

diÖt mét bé phËn quan träng sinh lùc ®Þch, gi¶i phãng mét phÇn biªn giíi, më th«ng
biªn giíi víi c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa, më réng vµ cñng cè c¨n cø ®Þa ViÖt B¾c.
Trong 29 ngµy ®ªm chiÕn ®Êu, ChiÕn dÞch Biªn giíi ®· kÕt thóc th¾ng lîi, ta ®· tiªu
diÖt nhiÒu sinh lùc ®Þch. §©y lµ thÊt b¹i nÆng nÒ ch­a tõng thÊy trong lÞch sö chiÕn
tranh §«ng D­¬ng cña thùc d©n Ph¸p. H¬n mét chôc tiÓu ®oµn lÝnh ¢u - Phi tinh nhuÖ
bÞ tiªu diÖt gän trong mét chiÕn dÞch. KÕ ho¹ch R¬ve bÞ ph¸ vì, ý chÝ x©m l­îc cña thùc
d©n Ph¸p bÞ gi¸ng mét ®ßn nghiªm träng. VÒ phÝa ta, ChiÕn dÞch Biªn giíi ®· më ra mét
côc diÖn míi, quyÒn chñ ®éng vÒ chiÕn l­îc trªn chiÕn tr­êng chÝnh ®· vÒ tay ta, biªn
giíi ®­îc khai th«ng, thÕ bÞ bao v©y c¶ trong lÉn ngoµi bÞ ph¸ vì, c¨n cø ®Þa ViÖt B¾c
®­îc cñng cè vµ më réng, ta cµng cã thªm ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn lùc l­îng vÒ

mäi mÆt, ®Èy m¹nh kh¸ng chiÕn tiÕn tíi. Tõ ®©y cuéc kh¸ng chiÕn tr­êng kú ®· chuyÓn
__________
1. Xem: Ban ChØ ®¹o tæng kÕt chiÕn tranh - Trùc thuéc Bé ChÝnh trÞ: Tæng kÕt cuéc kh¸ng chiÕn chèng
thùc d©n Ph¸p th¾ng lîi vµ bµi häc, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1996, tr. 142.