Page 78 - TriÕt häc gi¸o dôc hiÖn ®¹i

80 LÞch sö ®¶ng bé huyÖn ®«ng triÒu tËp I (1930-1975)

vÞ trÝ chiÕn l­îc võa bÞ mÊt.
ChiÕn dÞch ®­êng sè 18 ®· ®¹t ®­îc mét sè th¾ng lîi, tiªu diÖt ®­îc mét sè ®¬n vÞ ¢u
- Phi c¬ ®éng cña ®Þch, t¹o ®iÒu kiÖn cho chiÕn tranh du kÝch ph¸t triÓn. Nh­ng, nh×n

chung ch­a ®¹t ®­îc môc tiªu vÒ chiÕn l­îc: Cã nhiÒu nguyªn nh©n, song ®iÒu chñ yÕu
lµ do ta vÉn cßn chñ quan, ®¸nh gi¸ ch­a ®óng t×nh h×nh so s¸nh lùc l­îng ®Þch, ta ë ®Þa
bµn chiÕn l­îc nµy, ta chän h­íng tiÕn c«ng chiÕn l­îc ë n¬i ®Þch cã kh¶ n¨ng ph¸t huy
hiÖu lùc cña c¸c lo¹i binh khÝ kü thuËt hiÖn ®¹i lµ háa lùc m¹nh vµ c¬ ®éng nhanh cña
chóng. Nh­ vËy lµ ch­a phï hîp víi ®Æc ®iÓm vÒ ®Þch vµ ta lóc ®ã. Tæ chøc nh÷ng trËn

®¸nh lín cña qu©n chÝnh quy th× ta cã nh­îc ®iÓm vÒ ph­¬ng tiÖn c¬ ®éng vµ háa lùc,
1
tr¸i l¹i ®Þch cã ­u thÕ h¬n ta .
Nh­ vËy, sau chiÕn dÞch ®­êng sè 18 (chiÕn dÞch Hoµng Hoa Th¸m), tõ gi÷a n¨m
1951 tíi gi÷a n¨m 1952, §¶ng bé vµ nh©n d©n §«ng TriÒu b­íc vµo mét thêi kú míi ®Çy
gay go, quyÕt liÖt. Cïng mét lóc ph¶i ®èi phã víi nhiÒu ©m m­u chèng ph¸ ®iªn cuång
cña ®Þch. Trong ®ã næi râ nhÊt lµ kÕ ho¹ch dån d©n lËp vµnh ®ai tr¾ng cña thùc d©n
Ph¸p trªn mét ®Þa bµn réng lín thuéc hÇu hÕt c¸c x· ven ®­êng sè 18, nh»m khèng chÕ
ho¹t ®éng cña qu©n chñ lùc vµ bé ®éi ®Þa ph­¬ng, v¬ vÐt, c­íp bãc, ph¸ ho¹i s¶n xuÊt
cña ta, cµn quÐt vµ v©y Ðp c¸c khu du kÝch n»m trong huyÖn. HËu qu¶ cña ©m m­u lËp
vµnh ®ai tr¾ng cña ®Þch ®· g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i nghiªm träng vÒ ng­êi vµ cña. C¸c x·
Xu©n S¬n, Kim S¬n, ViÖt D©n, Ph¹m Hång Th¸i, NguyÔn HuÖ, Trµng An,… ®Òu bÞ ®Þch
më nh÷ng cuéc cµn ®i quÐt l¹i nhiÒu ®ît, kÐo dµi nhiÒu ngµy, lµm cho hµng tr¨m d©n

th­êng bÞ giÕt vµ bÞ th­¬ng, hµng tr¨m tÊn lóa bÞ chóng v¬ vÐt vµ hµng tr¨m ng«i nhµ
bÞ ®Þch ®èt ph¸, huû ho¹i hµng ngh×n hÐcta ruéng mµu mì trë thµnh hoang hãa… §Æc
biÖt lµ ®ång bµo c¸c th«n Phóc §a, Yªn L©m, Tr¹o Hµ, ChÝ Linh, D­¬ng §ª bÞ ®­a ®i
lµm hµng rµo che ch¾n cho c¸c bèt b¶o an. Chóng Ðp d©n sèng trong c¶nh mµn trêi
chiÕu ®Êt, ®ãi rÐt vµ dÞch bÖnh v« cïng c¬ cùc.
Trong vïng ®Þch kiÓm so¸t chóng Ðp d©n t¸i lËp tÒ, h­¬ng dòng, r¸o riÕt tuyÓn mé
b¾t thanh niªn vµo lÝnh nh»m bæ sung qu©n chÝnh quy vµ lùc l­îng tÒ dâng, b¶o an.
Võa khñng bè, ph¸ ho¹i c¸c c¬ së kh¸ng chiÕn cña ta, chóng ®· tiÕn hµnh mua chuéc
l«i, kÐo mét sè phÇn tö lõng chõng ch¹y theo ®Þch lµm tay sai ¸c «n khÐt tiÕng nh­
nh÷ng tªn Ch¸nh KÝp ë Trµng B¹ch (Hoµng QuÕ), tªn Héi Ph©u (ë Tr¹o Hµ), tªn Huúnh

vµ 3 anh em tªn Sµnh, Sái, S¹n (ë ViÖt D©n) cïng víi mét sè tªn ®i lÝnh b¶o chÝnh ®oµn
cho thùc d©n Ph¸p tr­íc ®©y ra lµm tay sai cho giÆc. Chóng ®· thµnh lËp ®¹i ®éi quËn
dòng khÐt tiÕng gian ¸c d­íi sù chØ huy cña Héi Ph©u vµ 3 anh em Sµnh, Sái, S¹n.
Thùc d©n Ph¸p cßn x©y dùng phßng tuyÕn boongke ®Ó chia c¾t c¸c vïng c¨n cø kh¸ng
chiÕn ë miÒn nói phÝa b¾c víi vïng ®ång b»ng. Chóng ®· x©y dùng §ån Cao thµnh mét cø
®iÓm mµ chóng cho lµ bÊt kh¶ x©m ph¹m. Trªn däc tuyÕn ®­êng sè 18, c¸c ®Çu cÇu vµ
nh÷ng n¬i xung yÕu ®Òu ®­îc boongke hãa nh­: cÇu Vµng, cÇu §¹m, cÇu CÇm, M¹o Khª,
Trµng B¹ch, Dèc §á, BÕn TriÒu v.v.. Trªn ®­êng sè 186 tõ phè huyÖn ®i BÕn Ch©u,
chóng ®· lËp thªm 2 bèt lµ Cao S¬n vµ Chim Kªu, cïng víi bèt §×a Mèi (An Sinh), Hai

__________
1. Xem: Ban ChØ ®¹o tæng kÕt chiÕn tranh - Trùc thuéc Bé ChÝnh trÞ: Tæng kÕt cuéc kh¸ng chiÕn chèng
thùc d©n Ph¸p th¾ng lîi vµ bµi häc, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1996, tr. 178.