Page 17 - Термоядролық энергетика. Токамак

1.11 – сурет. Дейтерий мен тритий арасындағы реакция.

1.11-суретте дейтерий мен тритий арасындағы реакция көрсетілген.

Дейтерий мен тритий біріктірілгенде альфа-бөлшегі (гелий-4 ядросы) мен

нейтрон түзіледі. Соңғы өнімдердің жалпы массасы бастапқы өнімдердің,

дейтерий мен тритийдің массасынан аз болып шығады. Бастапқы бөлшектер

мен өнімдердің байланыс энергиясының айырмашылығы альфа бөлшектері мен

нейтрондар қозғалысының кинетикалық энергиясына айналады. Шындығында,

бұл массаның кинетикалық энергияға ауысуы термоядролық энергиямен

пайдаланылады [7].

8-ден 90-ға дейінгі элементтерді қамтитын периодтық кестенің ортаңғы

бөлігі үшін бұл әсер маңызды емес. Ол қайтадан ауыр элементтерде, мысалы,

уран немесе плутонийде көріне бастайды, бірақ кері процесс кезінде - ядролық

ыдырау, үлкен ядроның жеңілірек өнімдерге ыдырауы кезінде реакция

өнімдерінің массасы бастапқы ядролардың массасы. Содан кейін қайтадан

энергияның генерациясы жүреді, ол кеңейту реакциясының өнімдерінің

кинетикалық энергиясы түрінде бөлінеді.

Ал егер ядролық ыдырау Жерде орын алса (периодтық жүйедегі

қорғасыннан кейінгі барлық элементтер радиоактивті), термоядролық синтез

тек экстремалды жағдайларда ғана мүмкін болады, мысалы, жұлдыздар.

Негізінде термоядролық реакция болуы үшін бастапқы атом ядролары