Page 25 - Trinh bay tap bai giang huyen Tien Yen (Trung tam Boi duong Chinh tri)

Chuyeân ñeà 2

ÑAÁU TRANH GIAØNH CHÍNH QUYEÀN ÔÛ TIEÂN YEÂN
(1930 - 1945)

I. Tình hình chính trò, kinh teá - xaõ hoäi treân ñòa baøn
Tieân Yeân döôùi cheá ñoä thöïc daân phong kieán

Naêm 1886, sau khi chieám ñöôïc Tieân Yeân, thöïc daân
Phaùp thi haønh chính saùch chuyeân cheá veà chính trò, boùc
loät naëng neà veà kinh teá vaø kìm haõm, noâ dòch veà vaên hoùa.

Nhaân daân treân ñòa baøn Tieân Yeân phaûi soáng döôùi aùch cai
trò, boùc loät naëng neà cuûa thöïc daân phong kieán, ñôøi soáng
voâ cuøng khoå cöïc, toái taêm.

Veà chính trò: Sau khi chieám Tieân Yeân, thöïc daân Phaùp

chuyeån truï sôû chaâu Tieân Yeân töø Phoá Cuõ (Kaøu Caùi) thuoäc
ñòa phaän xaõ Yeân Than veà khu ngaõ ba soâng Tieân Yeân,
xaây döïng chaâu lî môùi, goïi laø Phoá Môùi . Chaâu Tieân Yeân
(1)
naèm döôùi cheá ñoä baûo hoä cuûa thöïc daân Phaùp do quan laïi
trieàu ñình phong kieán tröïc tieáp cai trò. Ñöùng ñaàu chaâu
laø tri chaâu ngöôøi Vieät; döôùi chaâu coù toång, ñöùng ñaàu laø

chaùnh toång; döôùi toång coù xaõ hoaëc ñoäng , ñöùng ñaàu xaõ,
(2)
ñoäng laø lyù tröôûng.

Do vò trí ñaëc bieät, ôû khu vöïc chaâu lî, thöïc daân Phaùp
ra söùc xaây döïng heä thoáng ñoàn, boát daøy ñaëc. Ñoàng thôøi,

chuùng xaây döïng Tieân Yeân thaønh moät laù chaén quan troïng
ôû vuøng bieân giôùi Ñoâng Baéc ñeå aùn ngöõ, baûo veä cho khu moû

Hoøn Gai.

(1) Thò traán Tieân Yeân ngaøy nay.
(2) ÔÛ Tieân Yeân coù 2 ñoäng: Ñaïi Döïc Ñoäng vaø Haûi Laïng Ñoäng.

24