Page 31 - Dang bo huyen Tien Yen qua cac nhiem ky Dai hoi 16x24
P. 31
ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN TIEÂN YEÂN QUA CAÙC NHIEÄM KYØ ÑAÏI HOÄI
Những tháng đầu năm 1945, một số thanh niên yêu nước ở phố
Tiên Yên và Tiên Lãng bí mật giác ngộ được một số bảo an binh
của Nhật. Đến ngày 17/8/1945, quân Nhật rút chạy khỏi Tiên Yên,
bộ máy chính quyền bù nhìn tan rã. Quân Tưởng rục rịch kéo vào;
trước đó, bọn Việt Quốc, Việt Cách đã lén lút hoạt động dọn đường
cho quân Tưởng. Trong khi đó, nguy cơ bọn phỉ Trương Ngộ Kiều
sắp từ Đầm Hà kéo về phá phách khiến Nhân dân địa phương hoang
mang, sợ hãi.
Trước tình hình đó, chiều ngày 17/8/1945, tại trụ sở châu lỵ Tiên
Yên, nhóm thanh niên yêu nước gồm 7 người: Trần Văn Đường, Lê
Văn Vàng, Nguyễn Hữu Tài, Nguyễn Đức Trần, Hoàng Tú Long,
Hoàng Mậu Thành, Lê Bẩy, đã họp bàn kế hoạch đối phó. Hội nghị
quyết định cử một tổ liên lạc tới Chiến khu Đông Triều xin lực lượng
ra đánh phỉ để giải phóng Tiên Yên và miền Đông, những người còn
lại xúc tiến việc thu thập cất giấu vũ khí, giữ gìn trật tự an ninh
ở phố Tiên Yên, đồng thời khuếch trương thanh thế của quân Việt
Minh sắp sửa ra đánh phỉ.
Tháng 8/1945, cách mạng thành công ở khắp nơi trong cả nước, song
ở Tiên Yên khi đó vẫn chịu sự kiểm soát của các thế lực phản động.
Cuối tháng 8/1945, tình hình ở Tiên Yên diễn biến phức tạp khi
cùng một lúc tồn tại nhiều lực lượng phản động: bọn thổ phỉ, phản
động từ Bình Liêu, Đầm Hà, Hà Cối, Đình Lập, Móng Cái kéo tới;
bọn Việt Quốc, Việt Cách từ Móng Cái kéo về; quân đội Tưởng Giới
Thạch từ Đình Lập kéo xuống, núp dưới danh nghĩa “quân Đồng
minh vào giúp Việt Nam đánh Nhật, giành độc lập” nhưng thực chất
là thay chân Nhật xâm lược nước ta. Chúng thực hiện nhiều hành
động phá hoại, quấy nhiễu, kích động thù hằn giữa các dân tộc, gây
khó khăn cho ta trong việc giành chính quyền.
Tháng 9/1945, Chiến khu Đông Triều cử một đơn vị bộ đội vũ
trang vượt biển tiến ra miền Đông. Đồng chí Lê Văn Bắc dẫn một số
thanh niên xã Tiên Lãng dùng thuyền ra đón. Đoàn thuyền của bộ
đội đệ tứ cập bến và đổ quân lên xã Tiên Lãng, chiếm núi Hậu Sơn
và những vị trí thuận lợi đối diện phố Tiên Yên. Hưởng ứng cuộc đấu
tranh giành chính quyền, Nhân dân xã Tiên Lãng tích cực sắm sửa
vũ khí, lương thực, sẵn sàng cho cuộc chiến đấu sắp tới.
30