Page 3 - 2021 MARCH ISSUE MSF MENTAL HEALTH ARTICLE
P. 3

kale waxay isku dili karaan isticmaalka muddada
                       Substance abuse and Suicide?

                                                                                  dheer tusaale Bhang (Xashiish) ama Qaadka
               Maandooriyaha Maandooriyaha iyo Ismiidaaminta?                     (Miraa).
                                                                                         Waliba kuwa kale waxay la kulmaan
      Why are there so many cases of young people trying to kill themselves(Commit   niyad jab markay joojiyaan isticmaalka walaxda in
      suicide)? Does  drug abuse have anything to do with these cases?            muddo ah iyo sidoo kale inay yeeshaan calaamado
      maxay dhalinyarada u waxyeeleynayaan naftooda (Ismiidaamin)? Ku xadgudubka   kale tusaale ahaan. Riyooyinka xun, la hadalka
      mukhaadaraadka miyey xiriir la leedahay kiisaska kordhay?                   dadka ama aragtida waxyaabo aysan dadka kale
                                                                                  arkin oo ay uga jawaabi karaan naftooda oo ay iska
                                               Substances abused include:-        dilaan tusaalooyinka maaddooyinkaas waxaa ka
                                                   a)  Khat
                                                                                  mid ah Qaadka (Miraa) iyo ka bixitaanka
                                                   b)  Canaabis(Bhang/hashish)
                                                                                  Khamriga.
                                                   c)  Alcohol (khamri)
                                                                                   What do I do if ; a) I have started using substances
                                                   d)  Prescription drugs e.g.
                                                       “Redrobot”&  “Cozepam”.    i.e. Khat(Miraa) Bhang(Hashish) or Alcohol, or b)
                                                   Waxyaabaha lagu xadgudbay waxaa ka   I have difficulty stopping or c) I have suicidal
                                                   mid ah: -                      thoughts following use of drugs?
                                                       a) Qaadka                  Maxaan sameeyaa haddii; a) Waxaan bilaabay
                                                       b) Xashiish                isticmaalka maandooriyaha sida Qaadka (Miraa)
                                                       c) Khamriga                Bhang (Xashiish) ama Alkohol, ama b) Dhibaato
                                                       d) Dawooyinka dhakhtarku qoro   ayaa iga haysata joojinta ama c) Waxaan qabaa
       What is suicide? Waa maxay ismiidaamintu?       sida; "Redrobot" & "Cozepam".
                                                                                  fikrado ah inaan dilo ama wax yeelo naftayda kadib
            Suicide is a term used to describe the   How does substance abuse cause
                                                                                  isticmaalka daroogada?
     intentional cause of death on self. Usually, a person   ‘SUICIDE’? Sidee buu maandooriyaha u   Visiting the Msf ,Mental health clinic can
     expereineces episodes of suicidal thoughts before fully   keenaa ‘ISDIL’?
                                                       Substances can contribute to self-  help by getting a professional who will listen to
     attempting the act.
                                               destructive behaviors in all 3 phases of their   you and help you further. You can call
            Is-dilid waa erey loo adeegsado in lagu
                                               use—intoxication(when high),       +254790205727 to get help.
     sharxo sababta ula kac ah ee dhimashada lafteeda.   withdrawal(when not under the influence),   Booqashada Msf, rugta caafimaadka
     Badanaa, qofku wuxuu qabsadaa dhacdooyinka   and chronic usage(use over a long period of   maskaxda waxay kaa caawin kartaa inaad hesho
     fikradaha isdilka ka hor inta uusan isku deyin ficilka   time).              xirfadle ku dhageysan doona oo kaa caawin doona
     gebi ahaanba.                                      Some people can become suicidal   intaas ka sii badan. Waxaad wici kartaa +
            There are several things that may cause one   immediately on ingestion e.g when using   254790205727 si aad caawimaad uga hesho.
                                               Bhang or Alcohol, others can become
     to have suicidal thoughts, and  eventually commiting
                                               suicidal after long term use e.g
     suicide. These include:- a) Depression                                       HOW IT STARTS / SIDA AY U
                                               Bhang(Hashish) or Khat(Miraa). Still others
     b) Extreme pressure and stress c) Psychosis (Hearing   encounter depression during substance   BILAABANEYSO.
     voices that give instructions to commit suicide and the   withdrawal and respond by killing   Below is a video compiled by an anonymous
     most common yet not focused on d) Substance abuse.   themselves e.g. in Khat(Miraa) and Alcohol   person, he lost a son through addiction. As a
     Waxaa jira dhowr waxyaalood oo sababi kara inuu   withdrawal.                 parent, relative or friend, click on the link, watch
                                                       Maaddooyinku waxay gacan ka   and share. (Father, 2017)
     qofku yeesho qallafsanaanta ismiidaaminta, markii
                                               geysan karaan debeecadaha wax u halleeya   Hoos waxaa ku yaal fiidiyow ay diyaariyeen qof
     dambena aakhirka isdilo Kuwaas waxaa ka mid ah: - a)
                                               dhammaan 3- da weji ee isticmaalkooda -   aan magaciisa la aqoon, kaas oo u waayay wiil
     Niyad jab                                                                     ay qabatimay qabatinka.
                                               sarkhaan(marka la joojiyo isticmaalkeeda),
     b) Cadaadis iyo culeys xad-dhaaf ah c) Waalli                                 Waalid ahaan, qaraabo ama saaxiib, guji
                                               iyo isticmaalka daba dheeraada(isticmaalka
     (Maqalka codad bixiya tilmaamo lagu dilo iyo tan ugu                          xiriirinta, fiirso oo wadaag.
                                               muddo dheer).
     caansan oo aan weli diirada saarin d) Ku xadgudubka
                                                       Dadka qaarkiis waxay isku dili   https://youtu.be/HDfSx_Q7_Yk
     Maandooriyaha.
                                               karaan isla marka la cuno tusaale ahaan
     What are some of the substances abused and how do   markay isticmaalayaan Bhang ama Alkohol,
     they cause suicide?                       dadka
     Maxay yihiin qaar ka mid ah walxaha lagu xadgudbay
     sideese u sababaan is-dilid?
   1   2   3   4