Page 50 - TEMCA Magazine Issue 1 Volume 32 (May-Jul2025)

เ ล่ า สู่ กั น ฟั ง
จากสมมติฐานเบื้องต้นเป็ นตัวแบบทางทฤษฎีอย่างมาก แลจำกัดมุมมองอย่างมาก ผลลัพธ์ที่ได้คือ อาจทำให้ขนาดของ RCD ที่เลือกมีขนาดของค่า
IΔn ที่ใหญ่เกินไป ในทางปฎิบัติขนาดของค่ากระแสรั่วลงดินที่เกิดขึ้นในทุกวงจรที่เวลาเดียวกันด้วยขนาดพิกัด ( เกือบเท่ากับค่า IΔn ของขนาด RCD ที่ติด
ตั้ง) ไม่มีโอกาสเกิดขึ้นได้จริง เพราะฉนั้นเมื่อเป็ นดังนี้ เป้ าหมายเพื่อคำนวณขนาดของกระแสรั่วลงดินสูงที่สุดที่เมน RCD ขึ้นอยู่กับกระบวนแนวคิดดังนี้
(1) วงจรย่อยต้องเรียงลำดับจากขนาดของค่ากระแสเหลือ IΔn ของ RCD จากค่าสูงที่สุดลงมาจนถึงค่ากระแสเหลือ IΔn ของ RCD
(2) จากค่า IΔn ที่เรียงลำดับใน (1) นำมาลำดับคูณกับ ตัวคูณอัตราโอกาสเกิดพร้อมกัน (coincidance factor ฤๅ respective coefficients kc
0.8, 0.6, 0.4, 0.2) (ค่า 0.2 ใช้สำหรับที่เหลือตั้งแต่ลำดับที่ 4 ลงมา) ตามลำดับ
=
1.0,
IΔmax = 1.0 x IΔn1 + 0.8 x IΔn2 + 0.6 x IΔn3 + 0.4 x IΔn4 + i = 5 Σn (0.2 x IΔni
โดยที่ IΔn1 ... IΔni ขนาดของค่ากระแสเหลือ IΔn ของ RCD ซึ่งได้เรียงลำดับ (1) แล้ว
สำหรับการติดตั้งดังแสดงในรูปที่ 7 ให้ใช้หลักการข้างต้นคำนวณหาหาขนาดพิกัดกระแสเหลือสามารถคำนวณได้ดังนี้
IΔmax = 1.0 x 100 mA + 0.8 x 30 mA + 0.6 x 30 mA = 142 mA
จากหลักการเบื้องต้นที่ขนาดของพิกัดการทำงานปลดวงจรของ RCD อยู่ในช่วง 0.5 IΔn ถึง IΔn
เมื่อต้องการให้ RCD มีช่วงการทำงานอยู่ในช่วง 0.5 IΔn ถึง IΔn
เพื่อให้ขนาด 2 เท่าของ IΔmax ตกอยู่ในช่วง 0.5 IΔn ถึง IΔn >= 2 x 142 = 284 mA
จากผลการคำนวณสามารถเลือกขนาดของค่ากระแสเหลือ IΔn ของ RCD = 300 mA สำหรับเมน RCD ที่เป็ น upstream RCD ในรูปกราฟการทำงาน
ของ RCD ดังแสดงในรูปที่ 9
นอกจากจักสามารถเลือกใช้งานได้อย่างสง่า
งามแล้ว ยังความปลอดภัยมายังประชาชนผู้
ใช้งาน แลอาจไม่เข้าใจระบบจำหน่ายไฟฟ้ า
อย่างช่างไฟฟ้ าเรา อีกทั้งยังเพิ่มโอกาสต่อ
ยอดศึกษาเพิ่มเติมที่ผู้เขียนละไว้ การใช้งาน
RCD ในระบบจำหน่ายไฟฟ้ า IT ดังแสดง
ไว้ข้างต้น สุดท้ายผู้เขียนหวังยิ่งว่า จักเป็ น
ประโยชน์สำหรับผู้สนใจใคร่รู้เรื่อง RCD แล
ขอขอบคุณอาจารย์ Stanislaw Czapp ที่ได้
เขียนตำราดีดีให้ได้อ่านศึกษาหาความรู้แล
หวังว่าท่านจักให้อภัยการนำมาถ่ายทอดต่อ
เป็ นวิทยาทานสำหรับคนไทยที่ใช้ภาษาไทย
เป็ นหลัก ขอขอบคุณมา ณ โอกาสนี้ครับ...
รูปที่ 9 แสดงขนาดของค่ากระแสเหลือสูงสุด สำหรับการติดตั้งตามตัวอย่างที่สาม
ของกราฟเวลากับขนาดกระแสเหลือที่จักปลดวงจร ของ RCD 300 mA
ดังนี้แล้วจักเห็นได้ว่า การเลือกใช้ RCD มีรายละเอียดมากมาย
อยู่พอสมควร จากงานเขียนทั้งสี่ชิ้นนี้ จึงขอเสนอแนะว่า ให้
ทำความเข้าใจเกี่ยวกับ ระบบจำหน่ายไฟฟ้ าแบบต่างๆ ให้ชัดเจน
ตลอดจนเมื่อเกิดกระแสไฟฟ้ ารั่วลงดิน ไม่ว่าจักผ่านคน ผ่าน
เครื่องใช้ไฟฟ้ าที่มักเรียกว่า บริภัณฑ์ไฟฟ้ า ในระบบจำหน่าย
ไฟฟ้ าแต่ละแบบกระแสไฟฟ้ าจักไหลอย่างไร หากเข้าใจถ้วนแล้ว
50  TEMCA Magazine
ส่วนตัวผู้เขียน
นายสุวิทย์ ศรีสุข วิศวกรไฟฟ้า-ที่ปรึกษาอิสระ
การศึกษา
•
ปริญญาตรี-วิศวกรรมศาสตร์ ไฟฟ้ากำลัง สถาบันเทคโนโลยี พระจอมเกล้าธนบุรี
•
ปริญญาโท-วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยศรีปทุม บางเขน
ประสบการณ์
•
ทำงานกว่า 31 ปี งานด้านไฟฟ้ากำลัง
Issue 1 Volume 32  May-July 2025