Page 9 - BODRUMDergi | ŞUBAT 2025

Örneklerle belirttiğimiz bu tip
cümleler çocukta ‘Ben hiçbir işe
yaramıyorum, hep başarısızım
ve öyle kalacağım’ algısına
sebep olup kaygıyı arttırır,
çocuğun özgüvenini azaltır.
Çocuk bir alanda başarısız
ise ilgi alanları değerlendirilip
iyileştirmeye yönelik neler
yapılacağına bakılması gerekiyor.
Geçmiş yıllarda ailesinin tepkisi
nedeniyle karne yüzünden
intiharlar gündeme gelmişti.
Kırık karne notları yoğun kaygı
ve cezalandırma korkusu ile
birleşerek yaşama son verme
girişimine neden olabilir.
Çocukların aldıkları karne ve sınav
notları maalesef onların değerlerini
belirleyen bir ölçüt hâline geldi.
Bu nedenle çocuklar başarısız
olduklarında kendilerini aynı
zamanda değersiz hissediyorlar
ve bu durum sadece o dönemle
kısıtlı kalmıyor. Geleceğe yönelik
umutsuzluk, ‘ben yeterince akıllı
değilim, çalışkan değilim’ gibi
düşünceleri yaratıyor. Kişinin
kendine duyduğu değer ve
saygıda düşme oluyor. Bu da
bazen, çocuğun kendine zarar
verici davranışlara başvurmasına
neden olabiliyor.
Pahalı Hediye, Öğrenme ve Gelişme
Hedefinde Sapmaya Neden Oluyor
Okul dönemi çocuk ve gençler için
hediye seçiminde daima öncelik
sözlü ödül olmalı, daha sonra ise
çocuğun istediği, yaşı ve sınıfı ile
uyumlu bir maddi ödül olabilir.
Buse Başakgil | Psikolog
Maddi ödülün değerinden çok, sembolik anlamı önemlidir. Özellikle
ilkokul seviyesinde olan çocuklar için karmaşık olmayan basit
oyuncaklar, boya kalemleri, top, bisiklet, giysi, doğa tatili, sinema ve
müze gezileri olabilir. Karne hediyesi olarak bilgisayar, çok pahalı
oyuncaklar, değerli takı, cep telefonu, evcil hayvan alımını önermiyoruz.
Çocuk ders notlarının yüksek olduğunda pahalı bir hediye ile
ödüllendirildiğinde çocuğun birincil hedefi öğrenmek ve gelişmekten
çok ödüle ulaşmak olacaktır. Dolayısıyla anne ve baba ile çocuk arasında
yapılan hediye anlaşması ya da pazarlığının, öğrenme ve okul başarısına
hiçbir katkısı olmayacaktır.
Ebeveynlerin Kötü Karne Sonrası Yapmaması Gereken Davranışlar
Öncelikle kötü not getirdiği için çocuğunun ilgi duyduğu voleybol,
futbol benzeri bir alanı kısıtlamak sıklıkla karşılaştığımız hatalı davranış
modellerinden. Ayrıca sürece değil, sonuca odaklanmak yani karnedeki
notlar kötü gelse dahi dönem içerisinde ders çalıştığı, emek verdiği
görülen çocuğun notu kötü diye onu yargılamakta bu duruma dahil
olan davranışlardan. Yine karne görüldüğünde, ilk önce düşük notlara
odaklanıp bunlar üzerinden yorumlar yapmak ve kötü not getirdi diye
çocuğunuzu şefkatten, ilgiden ve sevgiden mahrum bırakmak gibi
tutumlarda, klinik olarak sıklıkla karşılaştığımız ve onaylamadığımız
durumlardır.”
07