Page 45 - BODRUMDergi | AĞUSTOS 2025

Dola m sistemi hastal klar
yi huylu ve kötü huylu tümörler
Solunum sistemi hastal klar
ç salg bezi (endokrin), beslenme ve metabolizma ile ilgili hastal klar
D sal yaralanma nedenleri ve zehirlenmeler
Sinir sistemi ve duyu organlar hastal klar
Di er
Bilinmeyen
33.6 36.0
15.1 16.3
13.2 15.0
4.2 4.8
12.6 3.9
3.4 3.4
13.1 14.2
4.8 6.3 2023
2024
0 10 20 30 40 50 60 70
(%)
Metabolik Risk Faktörleri: Yüksek
kan basıncı, aşırı kilo, yüksek kan
şekeri düzeyleri, anormal kan lipidleri
davranışsal risk faktörleri sayesinde
gelişebilen tablolardır.
Çevresel Risk Faktörleri: En önemlisi iç
ve dış mekân hava kirliliğidir. İskemik
kalp hastalığı, kronik obstrüktif
akciğer hastalığı ve akciğer kanserine
yol açabilir.
Aşağıdaki grafikte Türkiye’de 2023 ve
2024 yıllarındaki ölüm nedenlerinin
sıklıkları gösterilmiştir. Dolaşım
sistemi hastalıkları 2023 yılında
yüzde 33,6 ve 2024 yılında ise yüzde
36 ile en sık ölüm nedenidir. Yukarıda
sayılan risk faktörleri dolaşım sistemi
sağlığını olumsuz etkileyen en önemli
faktörlerdir. İkinci sırada en sık görülen
iyi ya da kötü huylu tümörler ile
üçüncü sırada en sık görülen solunum
sistemi hastalıkları da aynı şekilde
ölüm nedenleri arasında önemli bir yer
tutar. Bu üç hastalık grubu toplamda
2023 yılında yüzde 61,9 ve 2024 yılında
yüzde 67,3 oranında ölüm sebebi
olmuştur. Bu sayılar, toplumun nasıl
bir risk ile karşı karşıya olduğunu
göstermektedir. Ölümlerin en az üçte
ikisinin kronik hastalıklar nedenli
olması aslında ölümlerin çoğunun
önlenebilir hastalıklardan kaynaklı
olarak gerçekleştiğini göstermektedir.
Kronik hastalıklardan korunmak için
sağlık bilinci gelişmiş bir toplum olmak
ve kronik hastalıklardan korunmaya
yönelik yaşam tarzını benimsemek
gerekir. Tuz, şeker, yağ, tütün dumanı
ve alkolden uzak; fiziksel olarak aktif,
sedanter bir yaşam tarzını benimseyen
alışkanlıklar kazanılması, kronik
hastalıklara karşı bireyi ve toplumu
korur.
Kronik hastalıklardan korunamayan
kişiler için yaşanabilecek en önemli
sorun, yaşam boyu tedavilerinin
devam etmesi zorunluluğudur. Diyabet,
koroner hastalıklar vb. durumların
tedavileri yaşam boyu devam eder ve
hem bireye hem de topluma önemli
bir tedavi maliyetini de beraberinde
getirir. İleri yaşlarda ölüm olmasa bile
rehabilitasyon ihtiyacı da oluşacağı
için mortalite kadar morbidite de önem
kazanır.
43