Page 61 - MAKSİMUM BİZ | SONBAHAR 2008

Amerika’n›n Kristof Kolomb Taraf›ndan Keflfi ve Son Yemek gibi çok tan›nan ya- p›tlar›n› verdi.
1960 y›l›nda do¤du¤u yer olan Figu- eres’de en büyük projesi olan ve 1974 y›- l›na kadar u¤rafl verece¤i Dali Tiyatrosu ve Müzesi’ni kurmak için kollar›n› s›va- yan Dali, ünlü lolipop markas› Chupa Chups’un da logosunu haz›rlam›flt›r. 1969 y›l›nda yap›lan Eurovizyon flark› ya- r›flmas›n›n tan›t›mlar›ndan ve sahne dü- zeninden de sorumlu olan ressam, Gero- na’da Pubol fiatosu’nu sat›n ald› ve içini yenilemeye bafllad›.
60’l› y›llarda, Los Angeles (1964), New York Modern Sanatlar Müzesi (1966), Rótterdam (1974), Dalí Cleveland Müzesi (1971), París George Pompidou Merkezi (1979), Londra Tate Gallery (1980), Mad- rid Ça¤dafl Sanatlar ‹spanyol Müzesi (1983), Barcelona Pedralbes Saray› (1983) gibi dünyan›n en büyük sanat merkezlerinde Dali’nin genifl çapl› anto- lojik sergileri sanatseverlerle bulufltu.
Sadece resim sanat›nda de¤il güzel sa- natlar›n birçok alan›nda da yap›tlar veren Dali flafl›rt›c› ve ola¤anüstü projeleri de hayata geçirdi. Ressam, bir smokini, için- de filtre bulunan likör kadehleriyle kapla- yarak gerçeklefltirdi¤i çal›flmaya Afrodiz- yak Ceket ad›n› vermiflti. Daha sonra ahi- ze yerine kabuklu hayvan kulland›¤› Ista- koz Telefon’u icat etti. Çekmeceli Milo Venüs isimli eserinde ise ünlü heykeli çekmeceli gülünç bir mobilyaya dönüfltü- ren Dali, gö¤üsler, göbek ve dizlerle mo-
bilyan›n kulplar›n› oluflturmufltu. Bu ça- l›flma daha sonra mobilyac›l›k ve mücev- hercilik alan›nda üretilen birçok lüks efl- yaya da uyguland›. Breton taraf›ndan Frans›zcada dolar düflkünü anlam›na ge- len “Avida Dollars” anagram›yla sürekli olarak elefltirilen Dali, yap›tlar›n› bir me- ta olarak ortaya koydu¤u için “Sanat için sanat” düflüncesini y›kmaya çal›flm›flt›. Amac› sanat›n, hayat›n her alan›n› do¤ru- dan do¤ruya ilgilendiren bir yaflam biçimi oldu¤unu göstermekti.
Robert Descharnes ile birlikte Dantelac› Kad›n›n ve Gergedan›n ‹nan›lmaz Öykü- sü’nü yöneten Dali, 1978’de Yukar› Mo- ¤olistan’dan ‹zlenimler (Impressions de Haute Mongolie) ad›yla deneysel bir de film çevirdi.
1982 y›l›nda tek aflk› Gala’n›n ölümünün ard›ndan Dali büyük bir travma geçirdi ve sa¤l›¤› da gitgide bozulmaya bafllad›. 1984’te ‹spanya’daki flatosunda ç›kan yang›ndan sonra rahats›zl›¤› iyice artan Dali, son y›llar›n›n bir k›sm›n› Pubol’daki flatoda, bir k›sm›n› da kendi kurdu¤u Ti- yatro Müzesi’nin yan›ndaki Torre Gala- tea’daki özel odas›nda inzivada geçirdi. Salvador Dali 23 Ocak 1989’da Figueras hastanesinde, 84 yafl›ndayken hayata gözlerini yumdu ve Figueras’daki müze- sine hâkim olan dev kubbenin alt›na gö- müldü.
Dali tüm varl›¤›n› ve koleksiyonunu ‹s- panya devletine b›rakt›...
Belki de sanat dünyas›n›n (özellikle re-
sim) en s›rad›fl› üyesi 19 Eylül 2008-19 Ocak 2009 tarihleri aras›nda düzenlene- cek “‹stanbul’da Bir Sürrealist: Salvador Dali” adl› sergi ile sanatseverlerle bulu- fluyor. Her eserine farkl› yorumlar getiri- len Dali bakal›m bizlerde ne gibi etkiler b›rakacak. Bu DEL‹/DAH‹ eserleri yak›n- dan izleyecek olma fikri bile insan› heyecanland›r›yor.
Levent Kütükçüo¤lu ‹ç Anadolu Bölge Müdürlü¤ü
Ç›nar’›n dibinde uykusuz geceler...:))
59