Page 163 - YÜZYILLIK İMZA

Y Ü Z Y I L L I K İ M Z A
akaryakıt darlığı, enerji yetersizliği ve şubat ayından itibaren yurt genelinde
yaygınlaşan grev ve lokavtlar nedeniyle, sanayi üretiminde beklenen ivmenin
yakalanamadığı ancak bu tablonun askeri darbenin ardından, ekim ayından
itibaren olumlu yönde değişmeye başladığı ifade edilmekteydi.191
Darbeye giden süreçte bir taraftan krizler, halk hareketleri diğer yandan
grevler ve lokavtlar mülk sahiplerini ve endüstriyel işletmeleri sigortanın
güvence kanadı altına sığınmaya sevk etmekte ve sigorta işlemlerinin hacmi
artmaktaydı.192 Öte yandan içeride derinleşen döviz darboğazı sigorta sek-
törünü de etkilemiş, bazı şirketler yurtdışından teminat bulmakta büyük
zorluk yaşamaya başlamışlardı. Prim alacaklarını tahsilde zorlanan ve
devalüasyon nedeniyle önemli zararlar yazan kimi yabancı reasürörler ise
Türkiye piyasasından çekilmeye başlamışlardı.193
8 . 2
“624 Mark Yasası” ve Anadolu Sigorta’nın
dışa açılma arayışları
1980 yılında Anadolu Sigorta cephesinde yurtdışına açılmaya dönük tartış-
malar gündemi meşgul etmekteydi. 1970’lerde Batı Almanya’da tasarrufu
teşvik amacıyla üçüncü servet biriktirme yasası kapsamında tercihe bağlı
bir hayat sigortası sistemi devreye sokulmuştu. İşçi primlerinin yanı sıra
işverenlerden de katkı payı toplanmakta, tasarruf sahipleri hesaplarında
biriken parayı 7 yıl süreyle çekmedikleri sürece ödedikleri prime bağlı ola-
rak her ay en az 5 en fazla 52 Mark ödeme yapılmaktaydı. Tavandan yapılan
ödemenin yıllık toplamı 624 Mark olduğu için gurbetçiler tarafından bu
yasaya “624 Mark Yasası” adı verilmişti. Merkezi Hamburg’da bulunan Deut-
scher Ring sigorta şirketi, Türk işçilerinin hayat sigortası portföyünü Türk
işçilerle sağlıklı bir diyalog kurmakta zorlanmaları ve yarattığı ek maliyetler
nedeniyle ilk yıl primlerinin toplamı gibi bir bedel karşılığında Anadolu
Sigorta’ya devretmeyi teklif etmişti. Teklif üzerine ülkeye heyet gönderilerek,
sektörü, portföyün yapısını ve iş yapma olanaklarını araştırarak rapor etme-
leri istenmişti. İncelemeler sonucunda Personel Müdürü İbrahim Yaycıoğlu
ve Pazarlama Müdürü Alp Işık tarafından hazırlanan raporda teklif edilen
portföyün ileride yangın, mesuliyet, hırsızlık ve sınai olmayan poliçelerle
genişletilebileceği, böylece şirketin Alman sigorta piyasasına girmesi için bir
anahtar işlevi görebileceği değerlendirilmekteydi. Öte yandan, halihazırda
piyasayı iyi bilen bir şirketin bu portföyü devretmek istemesi, portföyün
büyüme potansiyeli açısından soru işaretleri yaratmaktaydı. Alman kanunları
bankaların sigortacılık faaliyetinde bulunmasına izin vermediği için yeni
açılacak İş Bankası şubesi üzerinden faaliyet gösterme olanağı yoktu. Ayrı
şube açmak gerekiyordu. Dahası, Almanya’da iş kurmanın yasal zorluklarının
yanı sıra başvuru kabul edildiği takdirde 4-5 milyon Alman markı civarında
yüklü bir sermaye transferinin de gerekli olacağı öngörülmekteydi. Sonuç
olarak ülkenin içinde bulunduğu döviz darboğazı da gözetilerek böylesi bir
girişim için zamanlamanın doğru olmadığı kararına varılmıştı.194
191 192 Türkiye İş Bankası 1980 Yılı Faaliyet Raporu: 21.
“Anadolu Sigorta’nın Prim İstihsali 1 Milyar Lirayı Aştı”, Sigorta Dünyası, Ocak 1980, Yıl: 21, No: 24: 19.
193 Toprak, 2010: 156.
194 Genel Müdür’e sunulan Almanya Raporu, 18 Haziran 1980.
1 6 1