Page 64 - YÜZYILLIK İMZA

Y Ü Z Y I L L I K İ M Z A
4 . 9
Yeni sürecin sektöre etkileri
1927 tarihli Sigortacılığın ve Sigorta Şirketlerinin Teftiş ve Murakabesi
Hakkında Kanun, şirketlerin iş hacimlerine bağlı olarak 25.000 ila 150.000
Türk lirası arasında değişen teminat tutarları yatırmalarını gerektiriyordu.
Yerli ve yabancı 52 şirket, yasanın hükümlerine uyum sağlamış, diğer 15
şirket ise yasanın gerekliliklerine uyamadıkları veya uyum sağlamayı red-
dettikleri için faaliyetlerini durdurarak tasfiye sürecine girmek istediklerini
dilekçeyle İktisat Vekâleti’ne bildirmişlerdi.56
İtalyan şirketler arasında, yalnızca Istituto Nazionale delle Assicurazioni
yasal gerekliliklere uygun hareket ederek ve faaliyetlerini sürdürmeye devam
eden öncü şirketlerden biri olmuştu. Istituto Nazionale’nin Türkiye’de kalma
kararı, bir devlet kurumu olması özelliğine bağlı olarak uluslararası prestij
açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmişti.57
Türkiye’de faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin yatırmaları gereken teminat
ve bu alandaki düzenlemeler bu süreçte dikkat çeken bir gündem konusu
olmuştu. İktisat Vekâleti’nin sigorta şirketleri nezdindeki komiserlerden biri
olan Ali Rıza Bey, 43’ü yabancı ve 10’u yerli olmak üzere, toplam 53 şirketin
yasal düzenlemelere uygun bir şekilde faaliyet gösterdiğini açıklamıştı. Bu
şirketlerin yatırdıkları teminatlar, toplamda 4 milyon Türk lirasına ulaşmış
ve Emlak ve Eytam Bankası, İş Bankası ve Ziraat Bankası’na yatırılmıştı. Bu
bankalar, yatırılan bu tutarlar için yıllık %4 faiz ödemekteydi.58
4 . 1 0
Sektörü düzenleme çabaları
İktisat Vekâleti, sigorta poliçelerinin koşullarını ve tarifelerini incelemek ve
Türkiye genelinde gerektiğinde düzenlemeler yapmak ve Türkiye’deki sigorta
tarifeleri ile yabancı ülkelerdeki uygulamalar arasındaki farkları ortaya
koymak amacıyla bir komisyon kurmuştu. Bu komisyonda, başkanlığını
Prof. Dr. M. Zühtü (İnhan) Bey üstlenmek üzere, Prof. Dr. Muammer Raşit
(Seviğ) Bey, Prof. Dr. Hüsnü Hamid (Sayman) Bey, İktisat Vekâleti Şirketler
ve Sigortalar Müdürü Said Rıza (Sevsay) Bey, İstanbul Ticaret Müdürü Muh-
sin Bey ve İş Bankası İstanbul Müdürü Nusret Bey gibi önemli isimler yer
almıştı. Komisyonun 1 Temmuz 1928’de toplanarak mevcut tarifeleri gözden
geçirmesi ve gerektiğinde değişiklikler yapması planlanmıştı. Komisyonun
yapısı, ticaret odalarından bir temsilci, ilgili bakanlıktan iki yetkili ve
sigorta şirketlerinin atadığı iki temsilciden oluşacak şekilde belirlenmişti.
Bu süreçte tasfiye halindeki sigorta şirketlerine yönelik olarak İktisat Vekâ-
leti, bu şirketlerin yöneticilerinin yasal ve adli işlemleri tamamlamadan
ülkeyi terk etmelerini yasaklamıştı. Buna bağlı olarak, Ticaret Müdürlüğü,
tasfiye sürecindeki şirketlerin listesini Vekâlet’e sunmuş ve böylece takip
işlemleri başlatılmıştı. Aynı zamanda, sigorta şirketlerinin yıllık işlemle-
rinin toplam tutarının 5.500.000 liraya ulaştığı, bunun 3.500.000 liralık
kısmının yangın sigortası branşına ait olduğu görülmüştü.59
56 Stamboul, 21.2.1928.
57 L’Agent d’Assurances, Vol. 43, No. 5, 10.3.1928, s. 73.
58 Stamboul, 20.3.1928.
59 Stamboul, 10.8.1928.
6 2