Page 78 - YÜZYILLIK İMZA

Y Ü Z Y I L L I K İ M Z A
4 . 1 9
Yangınlar ve sektör
Aynı yılın ilk üç ayında İstanbul ve İzmir’de, özellikle sigortası bulunan tütün
ve halı depolarında meydana gelen çok sayıdaki yangın, büyük bir dikkat
çekmişti.75 Yangınların özellikle belirli mevsimlerde ve perşembe akşamları
yaşanması, kundakçılığa dair şüpheleri artırmış ve bunun neredeyse bir iş
haline geldiğini göstermiş, kısa sürede ciddi bir ekonomik ve sosyal sorun
ortaya çıkmaması için hızla çözülmesi gereken bir durum haline gelmiştir.
Bu durumun ardından, basında özellikle polis, savcılık ve mahkemeler
tarafından bir soruşturma başlatılması gerektiği vurgulanmıştı. Sigorta
şirketleri 1932 yılı itibarıyla, tütün sigortasından toplam 19.251 lira prim
tahsil etmişken, aynı dönemde, tütün yangınları nedeniyle 101.897 liraya
ulaşan tazminatlar ödemiştir. Bu, dünya genelinde sigorta primlerinden
ödenen tazminatların altı katına ulaşan nadir bir durumu ortaya koymuştur.76
Benzer şekilde, 3-4 Aralık 1933 tarihinde İstanbul, Sultanahmet’te yer alan
Adliye Sarayı yanarak kül olmuş, sigortasız olması sonucu büyük bir zarar
meydana gelmiş ve devlet mülkü binaların yangın sigortasına dair yasa
tasarıları tartışılmaya başlanmıştır.
4 . 2 0
Tarım Sigortasına dair gelişmeler
Tarım sigortası, Türkiye’de sigortacılık sektöründe ihmal edilen bir alan
olmuştu. Türkiye, dönem itibarıyla, bir tarım ülkesi olmasına rağmen mah-
sullerinin sıklıkla doğal afetlerden büyük zarar gördüğü gerçeğiyle sık sık
karşı karşıya kalmıştır. Bu önemli eksiklik, nihayetinde teknik açıdan ele
alınmaya başlanmış ve İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası, Milli İktisat ve
Tasarruf Cemiyeti tarafından 5-19 Ocak 1931 tarihinde Ankara’da düzen-
lenen Birinci Türkiye Ziraat Kongresi’nde tarım sigortasına dair projenin
sunulması onaylanmıştı. Bu proje, tarım sektöründeki riskleri güvence
altına almak ve çiftçilerin zararlarını telafi etmek amacıyla hazırlanmış olup,
kongrede detayları tartışılmış ve uygulama kararlarına dair fikirler ortaya
konulmuştu. Tarım sigortası, çiftçilerin karşılaştıkları olumsuz durumlarla
başa çıkmalarına yardımcı olacak önemli bir adım olarak kabul edilmişti.77
Bu süreçte, Anadolu Sigorta Şirketi, tarım sigortası konusunda önemli
bir uzman olan ziraat mühendisi Fransız Armand Campenon’u Türkiye’ye
davet etmişti. Campenon, ülkenin başlıca tarım bölgelerinde bir inceleme
gezisi yaparak tarım sigortası üzerine konferanslar vermiş, Ankara’da Ziraat
Vekili Reşat Muhlis (Erkmen) Bey ile görüşmüş, İstanbul’a dönerek sigorta
sektörünün ileri gelenleriyle bir toplantıya katılmış ve kendisine Türkiye’nin
tarımsal bölgeleri hakkında ayrıntılı bilgiler verilmişti. Ziraat Vekâleti,
Ziraat Bankası ve Ticaret Bankası’nın katılımıyla bir sigorta şirketi kurul-
ması konusunda prensipte bir anlaşmaya varmıştı. Bu girişim, Türk tarım
75 Milliyet, 3.5.1932, Ahmet Şükrü, Yangınlar ve Sigorta, s. 1.
76 Stamboul, 4.5.1932.
77 Stamboul, 23.12.1930. Detaylı bilgi için bkz.: Hakkı Nezihi, “Zirai Sigortalar”, İhtisas Raporları, Ankara, s. 2061-2074, 1931.
7 6