Page 45 - MAKSİMUM BİZ | YAZ 2009

fleridinden ayr›l›p içeri do¤ru yol ald›kça, sisler aras›ndaki do¤a utangaç bir k›z edas›nda... Perçemli bak›fllar› ile genç delikanl›lara naz yapan günefl, bir görünüyor, bir kayboluyor.
Borçka’ya vard›¤›n›zda, Çoruh Nehri’nin azg›n suyu etraf›n› sakince seyrediyor. Bu co¤rafyadan acaba neleri al›p götürü- yordu!
Macahel biraz da Karagöl demek. Yol ald›kça do¤a gitgide güzelli¤ini gösteriyor. Zirveye t›rmand›kça karfl› tepelerin ya- maçlar›ndaki s›k orman görüntüsü, devasa a¤açlar aras›nda akan sular, yol boylar›nda köylüler taraf›ndan yap›lm›fl çefl- meler ve çeflmelere konulmufl su bardaklar›... Ne güzel! Ge- çite yaklaflt›¤›n›zda, baflka bir güzellik, Karagöl... Karagöl’ü gösteren tabelada 5 kilometre yaz›yor...
1850 metrelik geçidi sisler aras›nda geçip, Macahel havzas›- na inerken Karçal Da¤›, tarifsiz bir güzelli¤e sahip ... Balta girmemifl ormanlar deseniz yetmeyecek... Derin vadilerin oluflturdu¤u zirveden inerken, Düzenli köyünün ahflap evleri birbirinden uzak olmas›na ra¤men bütünlüklerini ayn› mi- mari ile yans›t›yorlar. Macahel Gürcüce... Maça “bilek” hel ise “el” demekmifl. Burada alt› köy bulunmakta. Camili bile- ¤i temsil ederken, di¤er köyler; Maral, Efeler, Kayalar, Ürün- lü ve Düzenli köyleri elin parmaklar›n› temsil ediyormufl. ‹n- sanlar› s›cak, güler yüzlü. Köy 2005 y›l›ndan itibaren tama- men turizme aç›lm›fl. Havzada yaflayan insanlar ahflap evleri ile k›fl›n zorluklar›na katlan›p do¤a ile kardeflçesine yaflam- lar›n› sürdürürken, betonlaflmaya “hay›r” demifller. Genelde evler iki katl› olup alt› y›¤ma tafl duvar, üstü masif ahflap kar- kas. Gürcüce eve sahli, serandere nalya, ah›ra sahte, saman- l›¤a mere¤i diyorlar. Macahel’in giriflindeki U¤urlu ve Efeler derelerinin Gürcistan’a yol almas›, iki sevgilinin buluflmas› gibi coflkulu... U¤urlu ve Efeler derelerinin bir baflka özelli¤i da¤ alas›n›n bu derelerde yaflamas›... Da¤ alas› dünyan›n sa- y›l› sular›nda görülen ender bal›klardan biri...
Kafkas ar›s› da Macahel’in
Saf Kafkas ar›s›n›n di¤er ›rklara göre bal üretimi 3–4 kat da- ha fazla; ›hlamur, kestane, kara kovan ve kar›fl›k bal üreti- yorlar. Kara kovan bal› üretmek için 20–30 metrelik kay›n, gürgen, kestane ve köknar a¤açlar›n›n tepelerine b›rak›lan kovanlar göze çarp›yor. Saf Kafkas ar›s› di¤er familyalara gö- re uzun i¤nesiyle, derin çiçeklerin nektarlar›n çok daha kolay nüfuz edebiliyor.
Macahel’in di¤er ad› Camili... Camili köyü, ad›n› 1855 y›l›nda
tümü ahflaptan yap›lm›fl camiden al›yor. Caminin içindeki süslemeler kök boyalarla boyanm›fl, hala orijinal boyalar durmakta. Motifleri yapan sanatkâr, sanat›n› zarif bir flekilde sergilemifl. Kayalar köyündeki ahflap cami Macahel’dekinin bir benzeri. Fakat yap›l›fl tarihi hakk›nda sa¤l›kl› bilgi yok.
Mutlaka koruma alan›
Bu eflsiz do¤a harikas› vahfli hayat› da içinde bar›nd›r›yor. Ca- mili’den Maral köyüne yolculu¤unuz, devasa gürgen, kay›n, ›hlamur, köknar, kestane a¤açlar› aras›nda olur. Bu a¤açla- r›n en genç olan› 100–200 y›ll›k. Beyaz renkte orman gülleri- ni görebilirsiniz. Maral köyünden 30 dakikal›k yürüyüflten sonra, Maral flelalesine vard›¤›n›zda, flelale 45 metrelik dik kayal›ktan afla¤›ya do¤ru gelinlik tülü gibi süzülüyor. Gün ba- t›m›na do¤ru köye dönüflünüzde Karadeniz’in özdefli ya¤mur bafll›yor. Çevre ve Orman Bakanl›¤›, Do¤a Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlü¤ü “Biyolojik çeflitlilik ve do¤al kaynak yöntemi” projesini burada uygulamaya bafllam›fl. Proje, kü- resel çevre yolu deste¤iyle 2000 y›l›ndan bu yana Camili’de yürütülüyor.
Sabah kuflluk vakti uyand›¤›nda günün güneflli geçece¤i kufl- lar›n c›v›l c›v›l ötüfllerinden anlafl›l›yor. Macahel’den ayr›lma zaman› gelmiflti; Karagöl’ün dinginli¤i yüreklerde hissedili- yor. Göl yaklafl›k elli dönümlük bir alan› kaps›yor. K›rm›z› pullu alabal›k yetifltirme çal›flmalar› bafllatm›fllar. Kas›m ay›nda ilk kar düflmeye bafllad›ktan sonra buraya ulaflmak zor. Çevresi ladin, ›hlamur, kay›n a¤açlar› ile örtülü Kara- göl’ü karl› haliyle de düfllemek laz›m. Karagöl’ün korunmas› amac›yla dernek kurulmufl. Göl her taraftan farkl› güzellikte görünüyor. Siz ve do¤a bafl bafla kal›yorsunuz. Macahel’de yaflarsan›z, oray› anlaman›z ve anlatman›z daha kolay olur.
Kaynak: Trabzon Kültür Sanat Yaflam Dergisi / Foto¤raflar: Metin Avdaç
TAHS‹N ERDO⁄AN
Genel Müdür Yard›mc›s›
"Küçük fleylere fazla önem verenler ellerinden büyük fleyler gelmeyenlerdir"
Eflatun
43