Page 54 - HEDER DERGİSİ | ŞUBAT 2015

HABER
HABER
26 yıl sonra ‘ILO 167’ nihayet yürürlükte
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO), 1988 yılın- da kabul edilip, 1991 yılında yürürlüğe giren 167 sa- yılı inşaat işlerinde güvenlik ve sağlık sözleşmesi Türkiye tarafından da onaylandı. İş kazalarındaki artışın ardından Türkiye’nin imzalamamakla eleş- tirildiği Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 167 nu- maralı sözleşmesi, 6 Şubat 2015 tarih ve 29259 sa- yılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Türkiye’nin ILO’da kabul edildikten 26 yıl sonra imzalayarak yürürlüğe soktuğu düzenlemede, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik devlet, inşaat iş- yerleri ve işçiler ile ilgili alınması öngörülen ön- lemler yer alıyor. Sözleşmeyle getirilen en temel haklardan biri, işçiye tehlike durumunda o bölgeyi terk etme hakkı verilmesi. İnşaatlardaki en temel kaza nedenlerinden taşıyıcı unsur ve asansörlere de kriterler getiren sözleşme, işverenlerin yeraltı veya tünel çalışmalarında su basması, gaz birik- mesi gibi durumlara karşı önlem almasını zorunlu tutuyor. Sözleşmeye göre;
İşçilerin sağlığı ve güvenliğine yönelik ön- lemler inşaat projesi hazırlanırken dikkate alına-
cak.
İşçiler sağlık ve güvenliğe yönelik görüş ve
önerilerini açıklama hak ve yükümlülüğüne sa- hip olacak.
İşveren olası tehlike durumunda derhal faa- liyeti durdurma ve tahliye ile yükümlü olacak.
İskeleler, merdivenler, kaldırma aletleri, taşı- ma ekipmanları ve diğer aletlere yönelik sözleş- mede belirtilen standartlar sağlanacak.
Yapılan işlere ilişkin her türlü koruyucu ön- lem alınacak.
Her inşaat alanında yeteri miktarda içme suyu, tuvalet, yıkanma tesisi, yemek ve barınak yerleri bulundurulması zorunlu olacak.
Sözleşme hükümlerinin fiilen uygulanması- nı sağlamak amacıyla, devlet caydırıcı ceza ve ön- lemler uygulayacak, denetimi sağlayacak.
Denetim sistemi işletiyor
ILO sözleşmelerini onaylayan ülke, sözleşme gereklerini yerine getirme yükümlülüğünü ve
sözleşmelerin uygulanıp uygulanmadığının de- netimini kabul etmiş sayılıyor. Üye ülkeler bu sözleşmeleri yürürlüğe koymak için, aldığı ön- lemler hakkında ILO’ya yıllık bir rapor sunmayı da taahhüt ediyor. Bu raporlar ILO tarafından her yıl incelenip değerlendiriliyor. 167 sayılı sözleşme- yi imzalayan ve yürürlüğe koyan Türkiye de bu çerçevede ILO’ya inşaat sektörüyle ilgili tedbirler ve faaliyetlerle ilgili yıllık rapor sunmak zorunda olacak. ILO ise sözleşmelerin uygulanıp uygulan- madığına yönelik bir denetim sistemi işletiyor. Bu denetim ise bağımsız uzmanlar tarafından yapı- lıyor. ILO taraf ülkelerden bilgi alabildiği gibi, ilgili devletin ne kadar ilerleme sağladığını da kendi uzmanları aracılığıyla tespit çalışması yapıyor.
Eksikleri teşhir ediyor
ILO sözleşmelerdeki hükümlere uyulmama- sı durumunda rapor hazırlayarak, taraf devlet üzerinde baskı kuruyor. Bu mekanizmada rutin kontrollerin dışında, şikâyet üzerine de inceleme yapılabiliyor. ILO’ya işçi ya da işveren örgütleri tarafından iletilen şikâyetler, sözleşmeye taraf ülkenin hükümetine iletiliyor ve açıklama iste- niyor. Makul sürede bu açıklama yapılmazsa, ILO, şikâyeti ve taraf ülkenin cevabını kamuoyuyla paylaşma hakkına sahip. Yani ILO zorlayıcı yap- tırımlar uygulamıyor, bunun yerine sözleşmelerin uygulanmasını denetliyor ve eksiklikleri teşhir ediyor.
Kazalarla gündeme geldi
Türkiye’nin ILO Sözleşmesi’ni imzalaması ge- rektiğiyle ilgili tartışmalar 2014’ün Eylül ayında Mecidiyeköy’de 10 kişinin hayatını kaybettiği asansör faciasının ardından bir kez daha gün- deme geldi. Meclis’te bununla ilgili sözleşmenin imzalanmasına ilişkin tasarı kabul edildi. Yasa, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafın- dan da onaylandı. 5 Ocak 2015 tarihindeki Bakan- lar Kurulu’nda sözleşmenin imzalanması kararı alındı. Bu karar , 6 Şubat 2015 tarih ve 29259 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMET VE EĞİTİM KURUMLARI DERNEĞİ DERGİSİ ŞUBAT 2015