Page 52 - HEDER DERGİSİ | ŞUBAT 2015

MAKALE
MAKALE
Etkin eğitim için ipuçları
SEKTÖR
Dr. Şenay ÖZDEMİR
Birçok firma iş sağlığı ve güvenliği konusunda çeşitli eğitimler düzenliyor. Bu eğitimlerin bek- lenen en önemli çıktısı, çalışanların sağlık ve gü- venlik kurallarına uygun davranış değişikliğinin sağlanmasıdır.
Firma içi eğitim programları hazırlarken etkin bir iş sağlığı ve güvenliği eğitim programı planla- mada örgütsel tasarım, karar özerkliği, çalışanlar ile çalıştıkları birimlerin birlikte kurumsal yapıya uygun, bilgi, beceri ve tutumu geliştirmeye yö- nelik hazırlık yaklaşımları önem taşımaktadır. Özellikle kişilerin “duygularının” olumlu ve iyi bir eğitim programı için göz önünde bulundurulması gerektiği unutulmamalıdır.
Günümüzde birçok firmada iş sağlığı ve gü- venliği eğitim programları hazırlayıcıları şirketin organizasyon yapısı ve kültürüne uygun prog- ramlar hazırlamak yerine, herkese aynı progra- mın uygulanmasını öngördükleri standart eğitim paketleri hazırlamaktadırlar. Bu yaklaşım hem iş sağlığı güvenliği programına, hem de eğitim programına zarar vermektedir. Etkin bir iş sağlığı ve güvenliği eğitim programı hazırlamak için her bir organizasyona yönelik göz önünde bulundu- rulması gereken yapılanma faktörleri mevcuttur. Bu yapılanma faktörlerini örgütsel tasarım, karar alma özerkliği ve çalışanlar ile görev yaptıkları bölümler olarak 3 ana bölümde tanımlayabiliriz. Bu faktörlerin her birinin katılımını sağlamak, iş- letmeler için can damarı olup; etkin bir program yürütmek için büyük önem taşımaktadır.
Firmanın iş sağlığı ve güvenliği kültürünü et- kilemede ve çalışanların güvenli davranışları- nı tanımlamada firmanın örgütsel tasarımını oluşturan yönetim kuralları, prosedürleri ve po- litikası izlenmelidir. Örgütsel tasarımın uygula- masında çok farklı yaklaşımlar benimsenebilir örneğin spesifik yaklaşımlar olabileceği gibi çok katı yaklaşımlar da olabilir. Her iki yaklaşım da
etkili olabilir. Spesifik yaklaşımlar daha fazla yaratıcılık, daha fazla esneklik ve akışkanlık için izin vermesine rağmen; katı yaklaşımlarla daha etkin ve yumuşak sonuçlar elde etmek mümkün olabilir.
Bir kuruluşun eğitim programı hazırlanırken, kurumun örgütsel tasarımına uygun olması önemlidir. Eğer kurumun örgütsel tasarımı ya- ratıcılık ve özgür düşünce geliştirme üzerine kurulu ise iş sağlığı ve güvenliği eğitim programı bu kapsamda teşvik edilmeli ve geliştirilmelidir. Şayet Kurumun örgütsel tasarımı sert kurallar ve katı prosedürler üzerine kurulu ise eğitim yakla- şımlarının da buna uygun olarak sabit ve meto- dolojik planlanması doğru olacaktır.
Karar özerkliği çalışanların kendilerine verilen iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili görevlerini yerine getirmede ve kuruluş hedef ve süreçlerine de etkili olmalarını sağlamada yardımcı olur. Bazı Kurumlar çalışanlarının karar alma süreçlerine ve aktivitelere katılımlarında büyük bir özgür- lük sağlar. Ancak bu uygulamayı yapan Kurum yöneticileri bildirilen görüş ve kararlara bağlı kalmalı, bu süreci çok iyi yönetmelidirler. Kurum içi karar alma sürecine katılımın artması sağlan- dığında güvenin artması ve iletişimin güçlenmesi mümkün olacaktır. Bu da verimli bir iş sağlığı ve güvenliği eğitim programı uygulanmasını sağ- layacaktır. Karar verme sürecine katılımı iyi yö- netmek için çalışanların Kurumun Örgütsel de- ğerlerini iyi bilmesi ve karar verme protokolleri konusunda eğitilmiş olması sağlanmalıdır.
Bir organizasyon işgücünü, çalıştıkları bölüm- lerle birlikte tanımlamak gereklidir. İş süreçleri ve sürdürülebilirlik çabaları geliştikçe, birçok kuruluş da kendi iş birimlerini bu kapsamda ge- liştirmiştir. Eğitim programları hazırlanırken Ku- rumun işgücünü nasıl planladığı ve hangi iş süreç kriterlerini göz önüne aldığı değerlendirilmelidir. İş sağlığı ve güvenliği eğitim programı hazırlanır- ken bu durum akılda tutulmalıdır. Bir iş sağlığı ve güvenliği programı Kurumun her bir birimi için aynı olamaz. Hazırlanacak iş sağlığı ve güvenliği programının işletmenin hedeflerine uygun olma- sının yanı sıra katılımcıların da ihtiyaçlarına yanıt verebilmesi planlanmalıdır.
Etkin bir iş sağlığı ve güvenliği programı hazır- lamada Kurumsal yapı taşlarının yanı sıra bilgi, beceri ve tutumları geliştirmeye yönelik hazır- landığından emin olunmalıdır. Eğitim programı hazırlanırken öğrenme hedefleri doğrultusunda planlama yapılmalıdır. Aksi takdirde, eğitim faa- liyetleri istenmeyen biçimde sonuçlanabilir. Her
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMET VE EĞİTİM KURUMLARI DERNEĞİ DERGİSİ ŞUBAT 2015