Page 37 - HAYATA DAİR | SAYI 59 / 2023

Teknoloji
Doğal Dil İşleme: Yapay zekânın
en zorlu alanlarından biridir. İnsan ve bilgisayar etkileşimini maksimum seviyeye çıkarmak ya da farklı dilde konuşan kişiler arasındaki iletişimi güçlendirmek için çözümler üretir. Doğal dil işlemede; derin öğrenme, makine öğrenmesi, istatiksel analiz ve kural tabanlı yaklaşımlar kullanılır. Yazım hatalarının düzeltilmesinden, otomatik çeviri sistemlerine, dil öğrenimi uygulamalarından kişisel asistan uygulamalarına kadar doğal dil işleme kullanılmaktadır. Doğal dil işlemeye örnek olarak Google, Yandex, Siri, Google Asistan verilebilir.
Muhakeme: Birbirine karşı savları olan iki tarafı dinleyerek bir yargıya varmaktır. Yapay zekâ, muhakeme özelliği sayesinde mevcut verileri kullanarak çeşitli algoritmalar oluşturur ve en rasyonel kararı verebilir. Örneğin; bir mahkeme hakiminin delilleri inceledikten ve tarafları dinledikten sonra suçlu ve suçsuzu ayırt etmesi gibi yapay zekâ da muhakeme özelliği sayesinde suçluyu ve suçsuzu ayırt edilebilmektedir.
Yapay Zekânın Günlük Hayatımızdaki Kullanım Alanları Siber güvenlik ve savunma sanayi 4 Sesli asistanlar 4 Dil çevirileri 4 Öneri sistemleri 4 Navigasyon 4 Sosyal güvenlik 4 Sağlık hizmetleri 4 E-Ticaret 4 Yardımcı robot uygulamaları 4
Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı iş birliğinde hazırlanan “Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi 2021-2025”e ilişkin 2021/18 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi 20.08.2021 tarihli ve 31574 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Türkiye’nin yapay zekâ alanındaki ilk ve en kapsamlı ulusal strateji belgesi olma özelliğini taşıyan Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi (UYZS) ile Türkiye, yapay zekâ (YZ) stratejisini yayımlayan ülkeler arasında yerini aldı. Ulusal Yapay Zekâ Stratejisinde; yapay zekâ alanının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya katkısının yüzde 5’e çıkarılması, yapay zekâ alanındaki
istihdamın 50 bin kişiye yükseltilmesi, lisansüstü mezun sayısının 10 bin kişiye çıkarılması, yerli ve millî yapay zekâ uygulamalarının kamu alımlarında önceliklendirilmesi, uluslararası yapay zekâ endekslerindeki sıralamalarda Türkiye’nin ilk 20 ülke arasında yer alması hedeflenmektedir.
Yapay Zeka ve Etik Tartışmaları
Yazılım teknolojileri ile ilgilenen hemen herkesin aklına zaman zaman “yapay zekâ kullanımı etik mi” sorusu gelir. Bu sorunun gelmesinin en büyük sebebi ise yapay zekâ teknolojisinin bir insanın karar verme esnasında kullanmak zorunda olduğu vicdani kanaatlerden yoksun olduğu düşüncesidir. Günümüzdeki yapay zekâ, önceden kodlanmış tecrübe ve istatistikleri değerlendiren bir yazılımdan ibarettir. Ancak yapay zekâ teknolojisini geliştirmekle meşgul olan birçok şirket ve akademi kurumu AR-GE departmanlarında; yapay zekâyı bir insan hassasiyetinde karar verebilir hâlde geliştirmek için uğraşmaktadır.
Almanya’nın ünlü Konstanz Üniversitesi’nin Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi’ndeki bilim insanları; yapay zekâyı, yargılamada kullanmak için 2016’dan beri bu alanda geliştirmekte oldukları bu alandaki çalışmalarının süreçlerini ve sonuçlarını kamuoyuna kapalı olarak yapmaktadır. Ancak çalışma, henüz istenilen gelişim seviyesine yakınlaşamamıştır.
Özellikle hukuk ve tıp alanlarında, önceden belirlenmiş mantıksal doğrultuda karar vermekten henüz bir adım öteye taşınamayan yapay zekâ teknolojisinin; bu alanlarda mutlak çözüm olarak kullanılmasının hâlihazırda etik olmadığı tüm bilim çevrelerince kabul edilmiştir. Fakat görünen o ki yakın gelecekte mahkeme salonlarında ve hastanelerde yapay zekâ teknolojisini “karar verme sürecini destekleyen bir araç” olarak görmek mümkün olacaktır.
Hayata Dair 35