Page 60 - MAKSİMUM BİZ | ARALIK 2014

sağlık ajandası
Ebola ve MErS-cov
son dönemde dünyanın gündeminde olan ebola ve mers-cov hastalıkları hakkındaki son gelişmeleri doktorumuz mahmut rıza öğüt’e sorduk.
hastalığın kuluçka dönemi 2-21 gün arasında değişmektedir.
58 | maksimumbiz
Ebola virüsü hastalığı ya da popüler kullanımıyla Ebola, ilk kez 1976 yılında bildirilen bir virüstür.
Ağırlıklı olarak Orta Afrika ülkelerinde
görülen hastalığın adı da zaten Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin kuzeyindeki Ebola Nehri’nden gelmektedir. Ancak hastalık son dönemde ilk defa Batı Afrika ülkelerinde geniş çaplı bir salgına yol açmış, salgın beklenme- yen bu bölgeyi hazırlıksız yakalamıştır. Son salgın (Kasım 2014 itibarıyla) Gine, Liberya, Sierra Leone, Nijerya, Mali, Senegal’den sonra İspanya ve ABD’ye yayılarak global bir nitelik kazanmıştır.
Ebola virüsü hastalığı (ya da Ebola kanamalı ateşi) çok ağır seyreden, herhangi bir tedavi uygulanmadığında %90’a ulaşan oranda ölümcül olabilen bir hastalıktır. İnsanlar ve primatlar (maymunlar, goriller ve şempan- zelerde) hastalık görülmektedir. Yarasaların hastalanmada taşıyıcı olduğu düşünülmek- tedir. Ancak salgınlarda insandan insana vücut sıvılarının (kan, dışkı, idrar, tükürük, ter, gözyaşı ve sperm) cilt yaraları ve mukoza- dan (dudak, gözkapağı içi gibi) bulaşması rol oynamaktadır.
Hastaların giysileri, çarşafları ve kullanılmış enjektörleri bulaştırıcıdır ve dikkatle imha edilmelidir. Hasta hayvanlara, iç organlarına temas ve çiğ ya da az pişmiş etlerini yemek de virüsü bulaştırmaktadır. Hastalığın kuluçka dönemi 2-21 gün arasında değişmektedir. Virüs, gripte olduğu gibi havada asılı kal- mamaktadır. Hastalığı atlatmış, tamamen iyileşmiş kişilerle cinsel ilişki 7 hafta süresince hastalık bulaşmasına neden olabilir. Hastalık belirtisi (özellikle ateş) göstermeyen kuluçka
dr. mahmut rıza öğüt
dönemindeki hastalardan bulaşmamaktadır. Hastalık, hasta ya da ceset ile direkt temas olmadan bulaşmamaktadır.
Sık görülen ilk belirtiler ani başlayan yüksek ateş (38 derece ve üstü), aşırı halsizlik, kas ağrısı, baş ve boğaz ağrısıdır. Bulantı, kusma, ishal, döküntü eklenmekte, ilerleyen aşamada ise böbrek ve karaciğer yetmezliği ve kana- malar (göz, burun ve iç organ) başlamaktadır. Başlangıçta sıradan bir gripte göreceğimiz belirtilerle seyretmektedir, bölgede zaten sık görülen sıtma, tifo, sarı humma gibi hastalık- larla karıştırılabilmektedir. Ülkemizde kene hastalığı olarak bilinen Kırım-Kongo kana- malı hastalığı ve aynı bölgede küçük salgınlar yapan Marburg virüsü hastalığı da ateş ve kanamalarla seyretmektedir; virüs yapısı ve bulaşma yolları ile Ebola’ya çok benzemekte- dirler.
Ümit veren gelişmeler olmakla beraber henüz direkt tedavisi ve aşısı yoktur. Hastanın karantinaya alınması ve destek tedavi uygu- lanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 31 Ekim 2014 itibarıyla güncel Ebola salgını rakamları şu şekildedir; hastalık 13.567