Page 1 - เรื่องที่ ๑๔-๒๕๖๔ ระบบกล่าวหาและระบบไต่สวน

เรื่องที่ ๑๔/๒๕๖๔
วันที่ ๒๒ เมษายน ๒๕๖๔

ั
ระบบกล่าวหาและระบบไต่สวนกบบทบาทของคู่ความและศาล


ดร.ธนกฤต วรธนัชชากุล

เรื่องระบบกล่าวหาและระบบไต่สวนกับบทบาทของคู่ความและศาลนี้ ประการแรกจะได้กล่าวถึง
ระบบกล่าวหากับบทบาทของคู่ความและศาล และจากนั้นจะได้กล่าวถึงระบบไต่สวนกับบทบาทของคู่ความ

และศาล เป็นประการต่อไป
๑. ระบบกล่าวหา (Accusatorial Procedure) กับบทบาทของคู่ความและศาล
ในเรื่องระบบกล่าวหา (Accusatorial Procedure) กับบทบาทของคู่ความและศาลจะได้กล่าวถง
ึ
ลักษณะของระบบกล่าวหาในเชิงโครงสร้าง และลักษณะสำคัญของระบบกล่าวหาที่มีผลต่อบทบาทของคู่ความ

และศาล
๑.๑ ลักษณะของระบบกล่าวหาในเชิงโครงสร้าง
ระบบวิธีพิจารณาคดีแบบกล่าวหาเป็นระบบวิธีพิจารณาคดีที่เปิดเผย (Public) ใช้วาจา (Oral)
ี
ื
และมีการโต้แย้งคัดค้าน (Contradictory) ของคู่ความทั้ง ๒ ฝ่าย กล่าวคอ ระบบกล่าวหา เป็นวิธพิจารณาคดี
ที่เปิดเผย ไม่ใช้วิธีพิจารณาคดีแบบลับ ทำให้ประชาชนทุกคนสามารถเข้าร่วมฟังการพิจารณาคดีได้ ประชาชน
ทั่วไปสามารถพบเห็นโจทก์ จำเลย ผู้พิพากษาในห้องพิจารณาคดีได้ เป็นวิธีพิจารณาคดีที่ใชวาจา เพื่อให้ทุกคน
้
สามารถได้ยินและเข้าใจได้ โดยไม่มีความจำเป็นต้องใช้เอกสารแต่อย่างใด นอกจากนี้ ระบบกล่าวหายังมีความ

เหมาะสมกับสภาพสังคมในยุคดั้งเดิม ซึ่งมีเพียงคนส่วนน้อยเท่านั้นที่จะสามารถเขียนหนังสือได้ และเป็นวธ ี
ิ
พิจารณาคดีที่มีการโต้แย้งคัดค้าน (une procédure contradictoire) ระหว่างคู่ความในคดี การดำเนินคดีต้อง
๑
กระทำต่อหน้าคู่ความทั้งโจทก์และจำเลย และคู่ความในคดีสามารถใช้สิทธิต่อสู้โต้แย้งได้เสมอ

 น.บ. (ธรรมศาสตร์) น.บ.ท. D.S.U. (PANTHÉON-ASSAS (PARIS II)) สาขากฎหมายแพ่ง, D.E.A. สาขากฎหมายเอกชน, DOCTORAT
EN DROIT PRIVÉ (NOUVEAU RÉGIME) STRASBOURG (เกียรตินิยมดีมาก) สาขากฎหมายเอกชน, ผู้อำนวยการสำนักงาน
ประสานงานกระบวนการยุติธรรม สถาบันนิติวัชร์ สำนักงานอัยการสูงสุด
๑ วรรณชัย บุญบำรุง, ธนกฤต วรธนัชชากุล, สิริพันธ์ พลรบ, หลักและทฤษฎีกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง เล่ม ๑, พิมพ์
ครั้งที่ ๒ (กรุงเทพมหานคร : สำนกพิมพ์วิญญูชน, ๒๕๔๙), หนา ๗๘.
้
ั