Page 8 - asimetriktarihDERGİ

Bir Kıtanın Kaderini Belirleyen Muharebe
Amerikan İç Savaşı

11 Güney eyaletinin Amerika’dan ayrılma hikayesi nedir? Ameri-
ka kıtasında yaşanan büyük baş kaldırının nedenleri nedelerdi?

Amerika Birleşik Devletleri’nin kesin ve tam bağımsızlık yolunda
bir mücadele vermesi gerekiyordu. Bu mücadelenin ortaya çık-
masının en önemli nedeni ise kölelik kavramının ortadan kaldı-
rılmak istenmesiydi. Amerika Birleşik Devletleri’nin o tarihlerde
ekonomik gelir kaynağını tarım ve çiftçilik düzeni oluşturuyordu.
Bu düzen içerisinde en çok iş gücü oluşumu ve en büyük destek
Afrika bölgesinden getirilmiş köleler oluyordu. Bu köleler hem
uzun saatler işkence edilircesine çalıştırıyor hem de Amerika’nın
yerlilerinin zenginliklerine zenginlik katıyorlardı. Amerika’nın
bir bölümünde tarım dışında yerleşmiş olan sanayi toplumu
mevcuttu ve bu sanayi bölgesinin devam edebilmesi tarıma dayalı
eyaletlerin hammadde üretmeyi sürdürebilmesine bağlıydı.
Sanayileşmiş eyalet bölgelerinde artık kölelere ihtiyaç kalmamıştı,
bu nedenle kölelikler yasaklanmıştı. Amerika henüz daha yeni
kurulma aşamasında olan bir devlet olduğundan dolayı yeni
kurulan eyaletlerde de kölelik yasaklanıyordu. Bu eyaletlerde kö-
leliklerin yasaklanıyor olması hala kölelik sistemi ile devam eden
güney eyaletlerini korkutmaktaydı. Bu korkunun temel ve asıl
nedeni ise kölelerin ekonomik güçlerine çok büyük katkılar su-
nuyor olmasıydı. Kölelik yasaklanırsa çok büyük bir iş gücü açığı
ortaya çıkacak ve üretimleri küçükmeye gidecekti. Bu korkunun
baş göstermesi ile eyaletler arasında ayrılıklar başladı. Ayrılıklar leri Avrupa’ya satıyor ve Avrupa’dan köle alıyor olmalarıydı.
artarak devam ettiği zaman ise bir ayrılık güçleri birlikteliği olan Güneyli eyaletler Avrupa’ya hammaddeleri ucuza satıyor ve
konfederasyon birliği ortaya çıktı. Köleliğin yasaklanmasını iste- iç piyasaya yetecek kadar hammadde kalmıyordu. Bu durum
meyen eyaletler bir araya gelerek birliğe karşı durmuş ve birlikten kuzeyli eyaletlerin hoşuna gitmiyordu. Eninde sonunda
ayrıldıklarını kendi aralarında oluşturdukları bir bağımsızlığı ilan Amerika Birleşik Devletleri’nin yeni başkanı olan Lincoln’ün
ettiklerini duyurdu. Ayrılıklarını ilan eden ve isimlerini konfede- köleliği güney eyaletlerinde de yasaklayacağını bilen güney-
rasyon olarak belirleyen bu eyaletler arasında ortak bir anlaşma liler ayrılık kararı alarak konfederasyon adı altında birleşmiş
ile Jefferson Davis başkan olarak ilan edildi. Konfederasyon adını Amerikan iç savaşının başlamasına neden olmuşlardı.
alarak 11 eyaletin birlikten ayrılışına, birliğin başkanı olan Abra-
ham Lincoln karşı olduklarını ve eğer bu şekilde devam ederlerse Birlikteliğin Sağlanması ve Bağımsız Amerika
güç kullanarak bölgeleri geri kazanmayacaklarını fakat bütün Bu muharebede ilk yıllarda hiçbir taraf üstünlük sağlayama-
devlet çalışanlarını geri çağıracaklarını buna ek olarak banka dı. İrili ufaklı muharebeler süre gelerek çatışmalar sürekli de-
gibi sistemleri kapatacaklarını duyurdu. Yapılan hiçbir uzlaşma vam etti. Çok kan kaybeden taraflar zorunlu askerlik yasası-
çağrısı yanıt bulmadı. Konfederasyon bu kararında kesindi ve nın Amerika kıtasında doğuş alt yapısını hazırladı ve iki taraf
vaz geçmeden ilerleyeceklerini kararlı duruşları ile sergiliyordu. da askeri anlamda kendilerini yeterli seviyeye çıkartmak için
Amerikan iç savaşı adını verdiğimiz dört (4) yıl sürecek olan bir bu yasayı uygulamaya koydu. Bilinen rakamlara göre Birliğin
muharebe bu şekilde başlamış bulundu. ve Konfederasyonun toplamda kaybettiği asker sayısı 600 bin
civarındaydı. Muharebelerde kaybedilen asker sayısı kadar da
Büyük Ayrılığın Ortaya Çıkışı gaziler mevcuttu ve bunların sayı olarak karşılığı ise 350 bin-
Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkan bu ayrılık fikrinin leri bulmaktaydı. Nüfus ve askeri teknoloji üretimi bakımın-
temel nedeni her ne kadar köleliği kaldıracağı vaadinde bulu- dan konfederasyondan her zaman üstün olan taraf Birlikti
nan Abraham Lincoln’ün başkan seçilmesi olarak görülse de bu ve ayrılık mücadelesini de tahmin edebileceğimiz gibi Birlik
durumun altında yatan durumlar mevcuttu. Güney eyaletlerinde kazanmış oldu. Ayrılık mücadeleleri bittikten sonrasında tam
tarımın genel ekonomik durumu belirliyor olması köleliğe çok birliktelik sağlanmıştı ve bu mücadelenin Amerika Birleşik
fazla ihtiyaç duyulduğunun göstergesiydi. Kuzey eyaletlerinde Devletleri’ne katkısı köleliğin kaldırılması, köle olarak yaşa-
durum farklıydı, sanayileşmenin yerleşmiş olmasından dolayı mına devam eden kişilerin bağımsızlıklarını kazanmaları ile
kölelik kaldırılmıştı ve serbest iş gücü modeli uygulanıyordu. oy kullanma hakkı elde etmeleri ve serbest çalışma piyasası
Kuzey eyaletlerinin bütün yurtta köleliğin kaldırılmasını iste- oluştuğu için sanayilerde çalışmaya yönelimde artış yaşandı
me nedeni güneyde kölelerin tarımda çalıştırılmak zorunda bu durum da Amerika’nın sanayileşme hızında müthiş bir
bırakılması ile fabrikalarda çalışacak iş gücünün az olmasıydı. ivme kazanmasına neden oldu. Bölünme tehlikesini bertaraf
Eğer güney ve tüm eyaletlerde serbest iş gücü modeli uygulanır eden Amerika Birleşik Devletleri’nde ayrılık aşamalarının ta-
mamen son bulması 1865 yılının nisan ayında gerçekleşmişti
kölelik yasaklanırsa tüm köle olanların fabrikalarda çalışmak için ve bu durum son bulduktan beş (5) gün sonrasında Abraham
kuzeye geleceğini düşünüyorlardı. Bu nedenlerin yanı sıra bir Lincoln bir suikast sonucu yaşamını yitirmişti.
diğer önemli neden güneyli eyaletlerin ürettikleri hammadde-
8