Page 8 - SAYI6

HERMAFRODİTLER

Hermafrodit kelimesi, Antik Yunan tanrılarından Hermes
ve Afrodit’in oğlu olan Hermaphroditos’un isminden

gelmektedir. Günümüzde Sakarya Nehri’nde bir su
nemfi olan Salmancis, Hermaphroditus’a aşık olmuş ve
sonsuza dek onunla birleşmek için tanrılara dua
etmiştir. Bunun sonucunda da iki beden tek bir formda
birleşmiştir.
Hermafroditizm'in özelliği, yaşayan bir organizmanın
kendi türündeki tüm fenotip cinsiyetlerinin üreme
organlarına kısmi veyahut tamamen sahip olmasıdır.
Bazı canlı türlerinin bütün bireylerinde bu özellik
görülürken, insanlarda görüldüğünü savunamayız
-çünkü insanlardaki hermafroditizm hiçbir zaman
fonksiyonel olmamıştır, yani bir insan kendi kendini
dölleyemez. Bu sebeple insanda hermafroditizm görülür
de diyemeyiz, bunun başka bir adı vardr: interseks.
Eski bilimsel literatür, ‘fiziksel özellikleri kadın veya
erkek fiziksel özelliklerine uymayan’ olarak tanımlar
hermafroditizmi. Ancak bu tanım günümüzde bilimsel

kabul edilmez. İnsanlarda hermafroditizm, yani
intersekslik, kişinin birden fazla cinsiyet karakterlerinin
çeşitli varyasyonlarını kromozomal, genital, hormonal,
veya eşeysel olarak barındırmasıdır.

Genellikle insanların fiziksel olarak doğduğu cinsiyet, kendi cinsiyetleriyle eşleşir. Cinsiyet ifadeleri
genotiplerinin cinsiyetlerinden farklı olan insanlar, yani trans bireyler, azınlıktadır. Doğduklarında cinsel
organları muğlak veya karşıt olan interseks bireyler ise, daha da azınlıktadır. Antik çağlardan beri
olagelmiş bir durum olan interseksliği, Galen ve Hipokrat gibi antik doktorlar da tanımlamıştır. Bu iki
önemli tıp figürü de, cinsiyeti bir spektrum olarak görüp intersekslik durumunu bu spektrumun ortasında
konumlandırmıştır. Modern dünyada bu durum, son bir iki asırdır hastalık olarak kabul edilip
düzeltilmeye, bir yöne ‘çevirilmeye’ çalışılmıştır. Ancak interseksliği üçüncü bir cinsiyet olarak
tanımlayan kültürler de mevcuttur. Örneğin Güney Asya’daki hicra kültürü... Hawai’i’nin hem antik hem
de günümüzdeki kültürüne göre interseks bireyler, iki cinsiyetin de özelliklerine sahip oldukları için daha
fazla ‘mana’ yani güce sahiplerdir, tabii bunlar yalnızca buzdağından kazıdığım birkaç örnek.

İnterseks bireyler çeşitli şekillerde oluşabilirler. Ekstra bir Y kromozomu bulunan ve ortalamadan daha
maço bir erkek görünümünde olan, büyük ellere sahip ekstra Y sendromundan (XYY) ve dişi ikincil
seks karakterleri daha gelişmiş erkek görünümünde olan klinefelter sendromundan (XXY) tutun da,

genetik bir erkek olup fenotipik kadın olarak doğan ve toplumda normal bir kadın gibi gelişen androjen
duyarsızlığı sendromuna kadar... Genotipik dişiler iki X kromozomuna (XX), genotipik erkekler ise bir X
bir Y kromozomuna (XY) sahiptir. Buna rağmen, rahimde bütün insanlar dişi olarak gelişmeye başlarlar,
ta ki Y kromozomu üzerindeki SRY geni tarafından kodlanan testosteron salgılanmaya başlayıncaya
dek. Kromozom fenotipi bakımından erkek olan androjen duyarsız bireyler, dış görünüm açısından
diğer kadınlardan ayırt edilemez -herkesin Doktorlar’dan sonra en çok sevdiği hastane dizisi House’da
da böyle bir vaka vardı, hatırlarsanız (2. Sezon 13. Bölüm).